Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Hiperaktivite bozukluğu (DEHB), aynı zamanda dikkat eksikliği olan kişilerde çoğunlukla dikkat çeken sorunların başında dikkat etme ve odaklanma problemi gelir. Bunun yanı sıra, bu kişiler hareketlerini düşünmeden bir anda gerçekleştirebilirler. Bu ani hareket eğiliminin yanı sıra, hiperaktivite bozukluğu olan kişilerde konsantrasyon eksikliği de olur. Bir göreve konsantre olmakta zorluk çekerler.

Hiperaktivite bozukluğu genellikle çocukluk çağında tespit edilen bir rahatsızlıktır. Eğer bir çocukta dikkat eksikliği gibi belirtiler varsa, bu teşhis konulabilir. Hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar büyüdüklerinde de yani yetişkin olduklarında yine bu sorunlar devam edebilir.  Okul çağından önce çocuklarda fark edilen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu semptomlarını bilmek önemlidir. B sayede ebeveynler çocuklarında bu rahatsızlığın belirtilerini gördükleri anda tanısı konulup tedavi edilmesi için bir uzmana danışabilirler. Eğer teşhis edilmezse ya da geç tanı konursa, özellikle çocuk okula başladıktan sonra, hem eğitim hayatında hem de ev hayatında bazı problemler söz konusu olabilir.

Uzmanlara göre, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu hastalığı kişilerde çocukluk döneminde ortaya çıktığı vurgulamaktalar. Bunun yanı sıra bu rahatsızlık çocukluk çağında en çok teşhis edilen davranış bozukluklarından biridir. Fakat her yaş grubundan insanda bu rahatsızlığın teşhis edilebileceğini bilmek önemlidir. Psikiyatristler tarafından, yetişkinlerde DEHB hastalığı ile ilişkili gelişimsel bozukluklar meydana gelmesi muhtemel olduğu görüşü vardır.

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan bir insanda odaklanma sorunu vardır ve herhangi bir şeye odaklanmakta güçlük yaşar. Kişinin davranışları, hal ve hareketleri ve söylediklerini de kontrol etmesi bir hayli zor görünür. Fiziksel aktivitesi çok daha yüksektir. Bu rahatsızlığa sahip bireyler çoğunlukla daha fevri davranışlar sergilerler ve huzursuz hareketleri olabilir.

Çocuklarda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtileri, yetişkinlere göre biraz daha farklılık gösterebilir. Anne babalar, çocuklarında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi problemler olduğunu fark ederlerse, mutlaka çocuklarını doktora götürmeli ve bu belirtilerin altında yatan bir problem olup olmadığını öğrenmeliler. Çünkü bu hastalığın tedavi edilmesi ve çocukların eğitim hayatına kötü yönde etkilememesi için öncesinde teşhis edilmesi şarttır.

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun kesin nedeni henüz bilinmemekle beraber, bu rahatsızlığın altında yatan risk faktörlerinden biri olarak genetik koşullar düşünülmektedir. Eğer aile öyküsünde bu ve buna benzer rahatsızlığı olanlar varsa, riskin artabileceği düşünülmektedir.

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı konula kişilerin dikkati kolayca dağılır ve konsantre olmaları son derece zordur. Huzursuz davranışlar sergileyebilirler. Zor bir görev üzerinde çalışmaları neredeyse imkansızdır, diyebiliriz. Bu durum çocuklarda da geçerlidir ve eğitim hayatında çok zorluk yaşarlar. Özellikle ödevlerini yapmak ve sınavlarına çalışmak gibi konularda ebeveynler güçlükler yaşayabilirler. Bu sorumlulukları yerine başka şeyler ile ilgilenmek çabası içerisinde olurlar. Özellikle verilen bir göreve konsantre olarak, bu görevi tamamlamaları çok zordur.

Dikkat eksikliği ile birlikte hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar çok hareketli olurlar. Adeta kıpır kıpır, sürekli hareket halinde olan yerinde duramayan bireylerdir. Bunun yanı sıra, gençlerde ve yetişkinlerde de bu rahatsızlık benzer semptomları beraberinde getirir. Bireyler sabit bir şekilde yerinde duramazlar. Bunun yerine her zaman hareket halindedirler ve huzursuzdurlar. Bu kişilerin kitap okuma veya kütüphane gibi sakin bir yerde durma gibi aktiviteler yapmaları çok zordur.

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan hastalarda görülen en dikkat çekici özelliklerden biri, düşünmeden hareket eden bireyler olmalarıdır. Örneğin; bu kişiler bulundukları ortama aldırış etmeden yüksek ses ile konuşmaktan çekinmezler. Hatta yüksek sesle kahkaha atabilir ya da bir anda öfkelenerek, kontrol edemeyebilir. Davranışlarını kontrol altına almaları zordur. Aynı zamanda hislerini dışa vurmakta ve mantıklı kararlar almakta da güçlük çektikleri gözlemlenir. Hayatlarında almış oldukları ani kararlar sebebiyle sıklıkla hata yapma olasılıkları yüksektir. Özellikle bu rahatsızlığa sahip yetişkinlerin fazla miktarlarda para harcama eğilimi olabilir. Ya da sabit bir işte çalışmak yerine sık aralıklarla iş değişikliği yapıyor olabilirler. Bir iş yerinde uzun süre çalışmakta zorlanabilirler.

DEHB hastalığı çoğunlukla 6 ve 12 yaş aralığındaki çocuklarda teşhis edilen bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık genellikle okul hayatında çocukların öğretmenlerinin dikkatini çekebilir ve ebeveynlerine bildirebilirler. Hastalığın belirtileri arasında öğrenme güçlüğü, depresyon, anksiyete bozukluğu gibi bazı psikolojik sorunlar da beraberinde görülebilir. Bu nedenle teşhis edildikten sonra tedavi edilmesi önemlidir.