Kistik Akne Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanı ve Tedavisi

Kistik akne ile ilgili gerçek şu ki, sık sık duygusal sıkıntı yaratan bu sorunun kaygısı yok olsa da şiddetli sivilce doktorların yardımıyla etkin bir şekilde yönetilebilir ve tıbbi tedavi kistik akne’nin en kötü etkilerinin önlenmesini sağlayabilir.

Kistik Akne Hakkında Hızlı Bilgiler:

Aşağıda kistik akne ile ilgili bazı önemli noktalar kısaca listelenmiştir. Daha ayrıntılı ve destekleyici bilgi bu yazının devamındadır.

• Kistik akne, aknelerin en şiddetli şeklidir.
• Akne çok yaygındır, kistik akne nispeten nadirdir.
• Kistik akne çikolata, fındık ya da yağlı gıdalar ya da kötü hijyen nedeniyle oluşmaz.
• Kistik akne arkasındaki ana faktör ergenlik dönemindeki hormonal değişimdir. Ancak ileri yaş gruplarında da sorun yaşanmaktadır.
• Kistik akne, yüz görünümüne etkileri nedeniyle hem acı verici hem de duygusal olarak üzücü olabilir.
• Kistik akne teşhisi kolaydır ve özel testler gerektirmez.
• Birkaç ay boyunca alınan belirli bir oral ilaç genellikle kistik akne karşısında başarılıdır. Ancak ciddi yan etkilere neden olabilir ve uzmanlar tarafından reçete ile verilmelidir.
• Pratik kendi kendine bakım ipuçları, kistik akne de dahil olmak üzere aknelerin iyileşmesinde yardımcı olur, daha da kötüleşmez.

Kistik Akne Nedir?

Kistik akne, deride gözeneklerin engellendiği bazı durumlarda enfeksiyon ve inflamasyona yol açan bir cilt rahatsızlığıdır. Cilt rahatsızlıkları çoğunlukla yüzü etkiler, ancak aynı zamanda üst gövde ve üst kolları da etkiler.

Cildin gözenekleri için tıbbi terim pilosebaceous birimlerdir, bunlar kıl follikülleri ve sebum olarak bilinen yağlı maddeyi salgılayan sebase bezleri içerir.

Normal sebum salgıları kıl folliküllerini ve cildi korumaya yardımcı olur, ancak sebum maddesinin aşırı üretilmesi (ve cilt hücrelerinin aşırı büyümesi) gözeneklerin sebum ve epidermal hücreler ile deriden dökülmesine neden olabilir. Bu, normalde cilt üzerinde bulunan bir anaerobik bakterinin aşırı büyümesi için optimal koşullar yaratabilir, Propionibacterium acnes.

Bunlara komedonlar denir ve beyaz veya siyah başlı olabilirler. Komedonlar, enfekte olmamış akne (bulaşmamış olabilir) ya da enfekte olabilir ve iltihaplanarak papüller, püstüller, nodüller veya kistlere yol açabilir. Kistik akne bu lezyonların en kötüsüdür (çoğunlukla “sivilceler”, “lekeler” olarak adlandırılır):

• Papüller, P. acnes bakterileri, kıl folliküllerinin tahrişine neden olduğunda ortaya çıkar.
• Püstüller P. acnes bakterileri, kıl folliküllerinin iltihaplanmasına yol açtığında ortaya çıkar ve şişmiş kırmızı kabarcıklara neden olur.
• Kistler, inflamasyonlu kıl foliküllerinin kopmasına (sıkılmasından veya sert fırçalamadan kaynaklanıyor olabilir) ortaya çıktığı zaman, daha geniş iltihabı tetikleyen maddeyi serbest bırakır ve daha derin, sert, ağrılı kistler ortaya çıkar.

Not: Akne çoğu zaman ergenleri ve genç yetişkinleri etkiliyor; 11 ila 30 yaşları arasındaki insanların yaklaşık %80’i bir noktada etkileniyor.

Kistik akne, aknenin en şiddetli şeklidir ve çok daha az insanı etkiler.

Kistik Akne Nedenleri Nelerdir?

Yukarıda bahsedildiği gibi akne, sebumun aşırı üretilmesi veya cilt hücrelerinin P. acnes bakterisi tarafından tetiklenen iltihaplanma ile birlikte cilt gözeneklerinin tıkanması ile karakterizedir. Kistler, bu komedonların en iltihaplı, rüptüre biçimidir.

Akneye neden olan en büyük faktör, ergenlik dönemindeki hormonal değişimdir. Ergenlik döneminde, dolaşımdaki androjen hormonlarının seviyeleri artar; sebum üretimine ve cilt hücrelerinin çoğalmasına yol açarak dramatik bir şekilde yükselişe geçer.

Akne gençlerle sınırlı değildir ve akne için kalıtsal bir eğilim de dahil olmak üzere şu faktörler de rol alır:

• Hormonal değişiklikler (menstrüasyon döngüsü, gebelik, doğum kontrolü, hormon tedavisinin kullanımı ve stres)
• Yağlı kozmetik ürünleri, temizleyiciler, losyonlar ve kıyafetler
• Yüksek düzeyde nem ve terleme
• Bazı ilaçlar ve kimyasallar (örneğin kortikosteroidler, lityum, fenitoin, izoniazid), akne benzeri patlamaları kötüleştirebilir veya neden olabilir.

Kistik akne aşağıdaki faktörlerden kaynaklanmaz:

• Çikolata, fındık ya da yağlı gıdalar
• Diğer çoğu beslenme seçenekleri
• Zayıf hijyen veya yetersiz yüz yıkama

Kistik Akne Belirtileri ve Bulguları

Akne, hepimizin aşina olduğu belirtileri üretir. İnsanların %70-80’i bir süre etkilenir.

Kistik akne daha da görünürdür, çünkü çok sayıda iltihaplı papül ve püstüllere ilâveten kist ve nodül üreten şiddetli formdur. Akne, aynı zamanda görünür yara izi oluşturabilir.

Aknelerin tüm formları benlik saygısını ve ruh halini etkileyebilir, ancak kistik akne için genellikle psikolojik sıkıntı riski yüksektir. Çünkü yüzün görünümü üzerinde daha büyük bir etkisi vardır ve daha sosyal açıdan duyarlı genç yetişkinleri orantısız bir şekilde etkiler.

Akne formlarının çoğu kişinin kendisi tarafından hissedilen fiziksel belirtileri üretmez. Ancak cildin görünümü duygusal sıkıntıya neden olabilir. Bununla birlikte, kistik aknede sıkıntı daha yüksek olabilir ve kistler ağrılı olabilir.

Kistik Akne Teşhisi

Akne, sadece muayene yoluyla teşhis edilir. Akne ile rosacea gibi diğer durumları ayırt etmek için daha yakından incelenmek gerekse de, bir doktorun görmesi açıktır.

Doktor, örneğin, sorunun kortikosteroidler gibi ilaçların kullanılmasından kaynaklanmadığından emin olmak için soru sorabilir (bir geçmiş alır). Doktor aynı zamanda şiddetli aknenin psikososyal etkisini, bir kişinin aktivitesini ve ruh halini nasıl etkilediğini değerlendirir.

Kistik akne, genellikle 100’den fazla komedona ek olarak beş veya daha fazla kist görüldüğünde teşhis edilir.

Kistik Akne Tedavisi

Ağır, kistik aknenin tedavisi, uzman bir doktorun yardımı ve bazı kendi kendine bakım önlemlerini gerektirir. İlaç tedavisi kistlerin ve skar (yara) oluşumunun önlenmesinde etkilidir.

Hafif veya orta akne sorunu birincil bakım doktorunun yardımı ile yönetilebilirken, nodüller ve kistlerle karakterize olan şiddetli sivilce ve yara izi riskleri bir uzmana yönlendirilmelidir.

Kistik Akne İçin Alınması Gereken Önlemler

Akneler için pratik önlemler, en şiddetli durumdaki kişiler de dahil aknesi olan herkes için yararlıdır. Bunlara aşağıdakiler örnek verilebilir:

• Çok sık yıkamayın. Günde iki kez yeterlidir, hafif bir sabun kullanın ve ılık suyla yıkayın.
• Yıkarken sertçe fırçalamayın. Aşındırıcı sabunlar, temizleme granülleri, sıkıştırıcılar veya eksfoliye edici ajanlardan kaçının.
• Akneleri ellemeyin ve sıkmaktan kaçının.
• Aşırı makyaj yapmaktan kaçının. Su bazlı, komedojenik olmayan formülasyonlar seçin. Yağlı formülasyonlardan kaçının ve yatmadan önce makyajınızı temizlediğinize emin olun.