Sepsis (Kan Zehirlenmesi): Nedenleri, Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

Sepsis, kana bulaşan bakteriyel enfeksiyona karşı büyük bir bağışıklık tepkisinin sonucudur. Halk arasında “kan zehirlenmesi” olarak da adlandırılır. Genellikle organ yetmezliğine veya yaralanmasına neden olur.

Sepsis, birçok birey için ölümcül ya da yaşamı değiştiren tıbbi acil bir rahatsızlıktır.

Sepsis Hakkında Hızlı Bilgiler:

Aşağıda sepsis ile ilgili önemli noktalar kısaca listelenmiştir. Daha ayrıntılı ve destekleyici bilgi makalenin devamında yer almaktadır.

• Sepsis, acil müdahale gerektiren bir hastalıktır.
• Sepsis semptomları karmaşık olabilir ve diğer ciddi hastalıklar ile karıştırılabilir.
• Acil tıbbi tedavinin alınması, sepsisden kurtulma şansının anahtarıdır.

Sepsis Nedir?

Sepsis, kendiliğinden spesifik bir hastalıktır. Ancak, genelde “septisemi” olarak adlandırılan kandaki bakteriyel enfeksiyon neden olur. Bu sepsis ve septisemi terimlerinin neden birlikte kullanıldığını açıklar.

Septisemi, aşağıdaki nedenler ile sepsise neden olur:

• Zehirlenme, septisemiye karışan bakteriler tarafından salınır.
• Bağışıklık sistemi bu zehirlere karşı büyük bir iltihaplı tepki oluşturur; buna “sepsis” denir.

Sepsisin güncel tanımı, hastalığın bilimsel olarak anlaşılmasına yönelik nispeten yeni gelişmelere dayanmaktadır. Hastalık süreci de tam olarak anlaşılamamıştır; tedavi son derece zorlayıcıdır.

Sepsis, “düzensiz konakçı enfeksiyona tepki sonucu hayatı tehdit eden organ fonksiyon bozukluğu” olarak tanımlanır. Vücudun enfeksiyona tepkisi kendi dokularını ve organlarını incittiğinde ortaya çıkan hayatı tehdit eden bir hastalıktır.

Kimler Sepsis Riski Altındadır?

Bir komplikasyon, gelişen bir sepsis enfeksiyonu olan herhangi bireyde mümkündür. Ancak, kan zehirlenmesi riski en çok genç ve yaşlılarda görülür ve aşağıdaki risk faktörlerine sahip kişileri de içerir:

• Zayıflamış bağışıklık sistemi
• Diyabet, böbrek hastalığı veya karaciğer hastalığı, AIDS ve kanser dahil olmak üzere kronik hastalıklar
• Ciddi yaralar, ciddi yanıklar

Sepsis’e karşı savunmasızlık daha yaygın hale gelmektedir. Bunun birkaç nedenden ötürü olduğu düşünülmektedir:

1. Enfeksiyonların daha karmaşık hale gelmesi: Daha çok insana invaziv prosedürler ve organ nakli yapılıyor ve daha fazla bağışıklık baskılayıcı ilaç ve kemoterapi alıyor.
2. Artan antibiyotik direnci: Mikroplar, aksi takdirde enfeksiyonları kontrol edecek olan ilaçlara karşı bağışık hale geliyor.

Sepsis Belirtileri Nelerdir?

Hastalar veya çevrelerinde sepsis hastalığından şüphelenilen insanlar için en önemli adım şudur:

• Evde teşhis koymaya kalkışmayın.
• Bunun yerine, en kısa sürede tıbbi yardım alın . Kötü bir enfeksiyona bağlı sepsis semptomları ve bulguları ciddidir.
• Belirtiler tıbbi yardıma ihtiyaç duyan insanlarda diğer hastalıkları işaret edebilir.

Kötü bir enfeksiyonu takiben sepsis belirtileri ve semptomları genellikle diğer hastalıklar ile karıştırılabilir. Bununla birlikte, sepsis tipik olarak yeni bir enfeksiyon geçiren birinin aşağıdaki ana özelliklerini içerir ve belirtiler hızlı bir şekilde ortaya çıkabilir.

Aşağıdaki belirtiler ortaya çıkarsa, acil tıbbi yardım alın. Sepsis şüphesi olduğunda acil servise gidin. Genellikle bu ciddi belirtiler şunları içerir:

• Yüksek ateş ve titreme
• Hızlı kalp atışı (taşikardi)
• Hızlı nefes alma (taşipne)
• Alışılmamış terleme seviyeleri (diyaforez)

Uyarı: Sepsis geç bir aşamaya ulaştıysa acil tıbbi yardım çağrılması özellikle önemlidir.

Sepsis şüphesi varsa ve aşağıdaki belirtiler ortaya çıkarsa ambulans çağırın:

• Baş dönmesi veya baygınlık hissi
• Konfüzyon ya da zihinsel durumda herhangi bir olağandışı değişiklik olması; bunlara ölüm korkusu dahildir.
• Konuşma bozukluğu
• İshal, mide bulantısı veya kusma
• Şiddetli kas ağrısı ve aşırı genel rahatsızlık
• Nefes darlığı, solunum güçlüğü
• İdrara çıkma azlığı (örneğin bir gün boyunca idrar yapmama)
• Cildin soluk, renksiz, nemli veya benekli hale gelmesi
• Ekstremitelerde (eller ve ayaklar) soğukluk ve solgunluk, zayıf kan dolaşımı (zayıf perfüzyon)
• Bilinç kaybı

Cilt anormal şekilde soğuk ve sıcak hissedilirse, tıbbi yardım alınmalıdır. Bunun nedeni sepsis olabilir. Yaşlılar ve çok gençler, bir enfeksiyon sonrasında özellikle kan zehirlenmesine karşı savunmasızdır ve herhangi bir sepsis durumunun kötüleşmesine karşı daha savunmasızdırlar.

Tıbbi yardım çağırırken, acil servise giderken veya doktorlar ve hemşirelerle konuşurken, son zamanlarda meydana gelen enfeksiyon, cerrahi prosedür veya hastanın bağışıklık sistemi zayıfsa belirtmek önemlidir.

Sepsis Teşhisi ve Tanı Testleri

Doktorların sepsis tanısı için ilk adımları, belirtileri gözlemektir. Doktorlar kan zehirlenmesinin tipik bulgularını ve belirtilerini, hastanın tıbbi geçmişini, geçirdiği son enfeksiyon, ameliyat veya kateter prosedürü olup olmadığı veya hastanın enfeksiyona karşı özellikle savunmasız olması halinde muhtemel sepsis şüphesi uyandırır.

Hastanın sepsis belirtileri açısından fizik muayenesi tanıyı doğrulamaya yardımcı olacaktır.

Kan testleri, enfeksiyonun arkasındaki bulaşıcı ajanın test edilmesi de dahil, balgam gibi diğer vücut sıvılarından da test edilebilecek şekilde yapılabilir. Ek olarak görüntüleme testleri bir enfeksiyonun yerini bulmak için yapılabilir. Fiziksel olarak bir doktor tarafından muayene edilen belirli bölgelerdeki hassasiyet veya ağrı, sepsise neden olan enfeksiyon tipini işaretleyebilir.

Sepsis Tedavisi

Çoğu vakaya bakteriyel bir enfeksiyon neden olduğu için sepsisin temel tedavisi antibiyotiklerdir.

Tek başına antibiyotikler, hastalığın erken evresinde yeterli olabilir. Ancak tedavinin derhal, acilen yapılması gerekir.