Gastrit Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi
Gastrit, çeşitli sebeplerden dolayı mide astarının iltihaplanmasıdır. Bu rahatsızlık mide ülseri, kanama veya kanser gibi diğer hastalıkların riskini arttıran akut (ani başlangıçlı, kısa süreli) veya kronik (sürekli, uzun vadeli) bir sağlık sorunudur.
Gastrit Hakkında Hızlı Bilgiler:
Aşağıda gastrit ile ilgili bazı temel hususlar kısaca listelenmiştir. Daha ayrıntılı ve destekleyici bilgi makalenin devamında yer almaktadır.
- Gastrit, mide ülseri ve kanser gibi diğer gastrointestinal rahatsızlıkların riskini artırabilir.
- Gastritli kişiler genellikle karın üst merkezinde karın ağrısı olduğunu bildirmektedirler.
- Gastrit aynı zamanda mide üst sol bölümünden sırta yayılan ağrıyı da tetikler.
- Gastrit tedavisi, hastalığa neden olan etmenlerin yanı sıra hastalığın akut veya kronik olmasına bağlıdır.
Gastrit Sebepleri Nelerdir?
“Gastrit neden olur?” Mide koruyucusu mukus astarı zayıfladığında ortaya çıkar. Bu olduğunda, midede bulunan sindirim suyu, midenin duvarlarına zarar verebilir ve iltihaplanabilir.
Hemen hemen tüm hastalık ve rahatsızlıklarda olduğu gibi, bazı insanlar gastrit gelişimi açısından daha yüksek bir risk altındadır. Mide astarında iltihaplanma olasılığını arttıran çeşitli koşullar ve yaşam tarzı faktörleri vardır.
Gastrit için risk faktörleri şunları içerir:
- Bakteriyel enfeksiyonlar (özellikle Helicobacter pylori enfeksiyonu)
- Viral, fungal veya parazitik enfeksiyonlar
- Sigara
- Kafein
- Aşırı alkol tüketimi
- Stres
- Non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar gibi ağrı kesici ilaçların rutin kullanımı
- Reçeteli steroidler, kemoterapi, potasyum ve demir takviyeleri gibi ilaçların kullanımı
- Yaşlı bir yetişkin olmak
- Aşındırıcılar veya yabancı cisimlerin yutulması
- Hashimoto hastalığı ve tip 1 diyabet gibi bir otoimmün bozukluğa sahip olmak
- B-12 eksikliği
- HIV
- Crohn hastalığı
- Mide ameliyatı geçirmiş olmak
- Kronik kusma geçmişi
Gastrit riskini artıracak diğer enfeksiyonlar tüberküloz ve sifilizdir.
Gastrit Belirtileri Nelerdir?
Gastrit bazen asemptomatik (belirti olmaz) olabilir. Ancak, hastalığı karakterize eden birkaç semptom vardır.
Karın ağrısı, gastrit hastalarında sıklıkla karşılaşılan bir semptomdur. Gastrit ağrısı genellikle karnın üst orta kısmında veya karnın üst sol bölümünden sırta doğru yayılır.
Diğer yaygın belirtiler şişkinlik ve bulantı içerir. Kusmaya neden olan gastrit vakalarında, görünümü berrak, sarı veya yeşil olabilir. Kusma aynı zamanda kan içerebilir.
Kan kusma, gastritin daha şiddetli bir biçiminin semptomudur. Ağır gastritin diğer semptomları arasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, şiddetli mide ağrısı ve kötü kokulu bağırsak hareketleri sayılabilir.
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız, acil tıbbi yardım almalısınız:
- Kan kusma
- Aşırı derecede kusma (sarı veya yeşil renk)
- Siyah veya kanlı bağırsak hareketleri
- Ateşle birlikte karın ağrısı
- Bayılma veya bayılma hissi
- Hızlı kalp atımı
- Aşırı terleme
- Nefes darlığı
Gastrit Komplikasyonları Nelerdir?
Mide kanaması ve ülserler, gastrit tedavisi görmemiş hastalarda görülebilir. Kronik gastrit, bazen kişinin mide kanserine yakalanma riskini artırabilir.
Gastrit Teşhisi ve Tanı Testleri
Gastrit, aşağıdaki tanı testlerinin kullanımı ile teşhis edilebilir:
- Hastanın tıbbi geçmişine ve semptomlarına bakmak
- Fiziksel Muayene
- Pylori için kan, nefes veya dışkı testi ile değerlendirme
- Endoskopi
- Elektrokardiyogram
Bazı vakalarda, gastrit hastalığına özofagus, mide ve ince bağırsaktan oluşan bir dizi röntgen taraması ile teşhis konur. Bu X-ışınlarına bazen bir üst gastrointestinal serisi veya bir baryum yutma dahil olabilir.
Doktor tarafından istenebilecek laboratuvar testleri arasında kan testleri, idrar testleri, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının değerlendirilmesi, anemi, safra kesesi ve pankreatik fonksiyonların değerlendirilmesi, gebelik testi ve dışkı değerlendirme bulunur.
Gastrit Tedavisi
“Gastrit nasıl geçer?” Gastrit tedavisi, hastalığın nedeni ve akut veya kronik olup olmadığı gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.
Gastrit için tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Herhangi bir yaşam tarzı önlemi almak veya gastrit ile bağlantılı ilaçları durdurmak (örneğin; alkol kullanımını durdurmak veya belirli ilaçları kullanmamak)
- Bir H. pylori enfeksiyonunu tipik olarak 10-14 günlük bir süre boyunca reçete edilen klaritromisin ve metronidazol gibi antibiyotik ilaçlarla tedavi etme
- Bazı proton pompa inhibitörlerinin asit üretimini engellemek ve iyileşmeye yardımcı olmak için kullanılması
- Asit üretimini azaltmak için bazı histamin (H-2) blokerlerinin kullanılması
- Mide asidini nötralize etmek için antasidlerin kullanılması
- Mide astarını koruyan bazı ilaçlar
- Anti bulantı ilaçlarının kullanımı
Gastrit tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri arasında daha küçük öğünlerle yemek yeme, baharatlı, kızarmış, asitli veya yağlı gıdalardan kaçınma, alkolden kaçınma, stres yönetimi ve ağrı kesici kullanımını uygun şekilde değiştirme dahildir.
Gastrit Nasıl Önlenir?
Bir kişi aşağıdaki önlemleri alarak gastrit riskini azaltabilir:
- Elleri düzenli yıkamak ve iyi pişmiş gıdalar yemek (bu, H. pylori gibi enfeksiyonların kontraktürü riskini azaltır)
- Bazı ilaçlar, sigara, kafein ve alkol kullanmaktan kaçınmak (hepsi gastritin potansiyel nedenidir)
Gastrit semptomlarınız olabileceğini düşünüyorsanız veya gastrit ve gastrit riski hakkında daha fazla bilgi istiyorsanız, sağlık uzmanınızla görüşünüz.