İshal Neden Olur? Ne Yapmalı?
İshal sulu ve sık, sık meydana gelen dışkı salgılanması halidir. Bu doğrultuda, gün boyunca 250 gramdan daha fazla dışkı salgılanması ishal olarak teşhis edilmektedir. Haftada 3 defadan günde 3 defaya kadar dışkı salgılanması tıbbi olarak normal kabul edilebilir. İki haftadan az süren ishale keskin ishal denir. Eğer ishal hali 4 haftadan uzun sürmüşse, buna kronik ishal denir. Dünyada her yıl bir milyardan fazla insan bu şikayetten muzdariptir.
Yaşlı insanlarda ishal genellikle yavaş seyretmekte ve hızlı bir şekilde iyileşmektedir. Çocuklarda, özellikle de 3 yaşından küçük olanlarda ishal daha ve tehlikeli bir sıvı kaybına yol açabiliyor. Hijyen ve bazı saplık kurallarına uyulmaması yüzünden meydana gelen enfeksiyonlu ishal yıl boyunca özellikle de gelişmekte olan ülkelerde 5-8 milyon çocuğun hayatına mal olabiliyor.
İshal Neden Olur?
ishal-sebepleriİshalin en çok rastlanan nedeni virüs kökenli gastroenteritlerdir (parazitler, bakteriler vb.). Virüs enfeksiyonu ılımlı olarak gerçekleiş ve birkaç gün içinde ani olarak etkilerini gösterir. Bu hale bazen mide gribi de derler. Virüs gastroenteriti genellikle okulda, mahallede veya ailede mini salgın şeklinde gerçekleşir.
Gıda zehirlenmesi ve seyahatte olmak ishalin diğer sık rastlanan sebeplerindendir. Bu tür ishaller bir kural olarak bakteri ve parazitlerle kirlenmiş gıda ürünlerinin veya içeceklerin tüketilmesi sonucunda oluşur.
İshalin bir başka nedeni de kullanılan düzenli ilaçlar olabilir. Bu ilaçlara aşağıdakileri örnek olarak antibiyotikler, magnezyum içeren antiasit ilaçlar, kalp glikozitleri (digitoxin , digoxin), methylxanthine, (theophyllin), idrar söktürücüler ( furosemid ), kanser karşıtı sitostatik ilaçlar gösterilebilir.
Temel bakterisi ishal olan birçok hastalık mevcuttur. Bu hastalıkların teşhisi doktorunuz tarafından yapılan tanısal tedbirlerden sonra belirlenecektir.
Aşağıdaki hastalıklar ishale neden olabilir:
- Laktoz intoleransı gibi malabsorbsiyon sendromları,
- İltihabi bağırsak hastalıkları (Kron hastalığı ve kolit),
- Tahriş olmuş bağırsak sendromu,
- Seliak hastalığı,
- Zollinger – Ellison sendromu,
- Sinir bozukluğu,
- Karsinoid sendromu,
- Gastrektomi,
- Yüksek dozlu radyasyon terapileri.
Hangi insanlarda ishal riski daha fazladır?
Sık seyahat edenler. Latin Amerika’ya, Afrika ve Asya ülkelerine seyahat edenlerin % 40’ında ishal gözlemleniyor. Bunun temelinde enterotoksijenik Escherichia coli bakterisi, Campylobacter, Shigella bakterisi, ve Salmonella bulunmaktadır. Rusya’da, özellikle de St Petersburg Giardia, Nepal’de ise Cyclospora bakterisi kökenli ishal olabilir.
Belli besinleri düzenli olarak tüketenler. Pikniklerde ya da restoranlarda sıkça yemek yiyenlerde tavuk etinden Salmonella, Campylobacter veya Shigella, hamburgerden E. coli ( O157 H7 ), kızarmış pirinçten Bacillus Cereus, mayonez veya kremalardan Staphylococcus aureus veya Salmonella, yumurtadan Salmonella kökenli ishal oluşabilir.
Bağışıklık düzensizliği olan insanlar.
Günlük tıbbi hizmet hizmet alan insanlar (Pansuman vb.). Bu grup insanlarda Shigella, Giardia, Cryptosporidium ve Rotavirüs kökenli ishal olabilir.
Nosokominal ishal. Hastaneye gittikten 3 gün sonra beliren ishaldir. Kullanılan antibiyotiklerden ya da hastaneden kapılan enfeksiyonlardan oluşabilir.
Kendi sorularınız, deneyimleriniz ve görüşlerinizi aşağıda yer alan yorum bölümünden okuyucularımız ile paylaşabilirsiniz.
Önerilen Makaleler: