Çene Ağrısı: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Çene ve yüz ağrısı, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir sorundur. Çene ağrısı için pek çok potansiyel neden olduğu için, doğru teşhis hayati önem taşımaktadır. Doktorlar, ağrı kesici tedavileri en iyi şekilde sağlamak için kesin nedeni belirlemek gerekir.

Çene Ağrısı Neden Olur?

Çene ağrısının çeşitli olası sebepleri vardır ve bunlar fiziksel yaralanma, sinir problemleri veya kan damarı sorunları ile ilgili olabilir.

En sık bildirilen çene ağrısı nedeni temporomandibular eklem bozukluğu, yani çene eklemi rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlık insanların yüzde 12’sini etkiliyor. Neredeyse yüzde 5’i sorunun şiddeti nedeniyle tıbbi tedaviye ihtiyaç duyar. Çocuk doğurma çağındaki kadınlar bu rahatsızlığa daha yatkındırlar.

Bu hastalık temporomandibular eklem bozukluklarını ve çene hareketinden sorumlu kasları tanımlar. Bu kaslar çiğneme kasları olarak bilinir.

Çene veya yüz ağrısının bilinen diğer nedenleri arasında aşağıdakiler bulunur:

• Diş gıcırdatma, sıkma veya ağzı çok geniş açma: Çoğu zaman dişleri gıcırdatma veya sıkma uyku esnasında olur ve diş hasarına ve çene ağrısına neden olabilir. Aynı zamanda artan duygusal stres dönemlerinde de görülebilir.
• Osteomiyelit: Vücuttaki bir enfeksiyonun kemik ve ilişkili dokuları etkilediği bir hastalıktır. Kemik iltihabı olarak da bilinir.
• Artrit: Osteoartrit ve osteoartroz gibi artrit hastalıkları, kemik yüzeyinin aşınmasına neden olur.
• Sinovit veya kapsülit: Bunlar, eklemin veya bağ dokusu astarının iltihaplandığı hastalıklardır.
• Diş hastalıkları: Bunlar, dişeti hastalıkları, diş boşlukları, hasar görmüş dişler veya apseler içerebilir.
• Sinüs problemleri: Bunlar burun boşluklarını etkiler.
• Gerilim tipi baş ağrısı: Gerilim baş ağrısı genellikle stres yüzünden oluşur ve yüz ağrısına neden olabilir.
• Nöropatik ağrı: Sinirler hasar gördüğünde ve beyne ağrı sinyalleri gönderdiğinde, bu uzun süreli ağrı oluşturur. Bu ağrı sürekli olabilir veya zaman zaman ortaya çıkabilir.
• Vasküler ağrı: Vücudun bir bölümüne kan temini kesildiğinde bu tür ağrı oluşur. Buna dev hücreli arterit ve karotid arter diseksiyonu içeren hastalıklar neden olur.
• Nörovasküler ağrı: Bu tür ağrı, hem sinirleri hem de kan damarlarını etkileyen, migren ve küme baş ağrıları gibi rahatsızlıklardan kaynaklanır.

Ağrı ayrıca, duygusal stres, uyku bozuklukları, belirli besin öğelerinden yoksunluk veya yorgunluk gibi yaşam tarzıyla ilgili faktörlerden kaynaklanabilir.

Çene ve yüz ağrısına neden olabilecek diğer hastalıklar, romatoid artrit, hipotiroidizm, Lyme hastalığı, multipl skleroz, lupus, fibromiyalji ve bazı zihinsel sağlık hastalıkları içerir.

Çene Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Çene ağrısı semptomları nedene bağlı olarak değişir. Bunlar aşağıdakileri içerebilir:

• Çenenizi kullandığınızda kötüleşen yüz ağrısı
• Eklem ve kas hassasiyeti
• Hareket kısıtlılığı
• Çene hizalama sorunları
• Çeneyi açarken ya da kapatırken tıkırtı veya tak sesi gelmesi
• Kulakların çınlaması
• Kulak ağrısı
• Baş ağrısı (kulak ağrısıyla ya da olmadan) ve gözlerin arkasında basınç
• Baş dönmesi
• Çenenin kilitlenmesi
• Keskin ve donuk ağrı
• Ağrıya aşırı duyarlı olma
• Vertigo
• Diş ağrısı
• Gergin tipi baş ağrısı
• Sinir tipi ağrı, yanma gibi
• Ateşlenme
• Yüz şişmesi

Diğer semptomlar olabilir ve bunlar çene ağrısının kökenine bağlıdır.

İnsanlar acılarının sebebini gidermek için tıbbi müdahale istemektedir, böylece bir tedavi planı belirlenebilir. Bu kadar çabuk davranmak, uzun vadeli komplikasyonların oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. Diş hekimleri, ağız cerrahları ve doktorlar çene ağrısını değerlendirebilirler.

Çene Ağrısı Komplikasyonları

Komplikasyonlar, çene ağrısının nedeni ve kullanılan tedaviler de dahil olmak üzere ağrınız ile ilişkili diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Bunlar aşağıdakileri içerebilir:

• Dental komplikasyonlar
• Cerrahi komplikasyonlar
• Enfeksiyon
• Kronik ağrı
• Duygusal rahatsızlık
• Yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler

Çene Ağrısı Teşhisi

Doktor çene ağrısının nedenini teşhis ve tedavi edebilmek için bazı testleri isteyebilir.

Aşağıdaki testler, çene ağrısı nedeni hakkında daha fazla bilgi edinmelerine yardımcı olabilir:

1. Sinirlerin, boyun kemiklerinin, çene, ağız ve kasların değerlendirilmesi de dahil olmak üzere fizik muayene
2. Tıbbi geçmiş ve ağrı geçmişi değerlendirilmesi
3. Ağrıya neden olan hastalıkların teşhisinde kullanılan bir eritrosit sedimantasyon hızı kan testi gibi bazı laboratuvar testleri
4. Röntgen veya MR gibi belirli radyolojik görüntüleme prosedürleri
5. Psikolojik ve psikiyatrik tarama

Bir klinisyen, çene ağrısına belirli bir hastalık nedeniyle olduğundan şüphelenirse başka testlere ihtiyaç duyulabilir.

Çene Ağrısı Tedavisi

“Çene ağrısı nasıl geçer?” Çene ağrısı tedavisi, altında yatan nedene bağlıdır. Tedavi yöntemleri çeşitlidir ve aşağıdakileri içerebilir:

• Çene ağrısına bir enfeksiyon sebepse, antibiyotikler
• Hasar görmüş kemiğin çıkarılması, etkilenen bir sinirin tedavisi veya sorunun teşhis edilmesi için cerrahi
• Ağız koruyucusu alet kullanılması
• Fizyoterapi
• Etkilenen kasları rahatlatmaya yardımcı olan kas gevşeticiler veya sakinleştiriciler
• Bazen ağrılı rahatsızlıkları tedavi etmeye yardımcı olan antidepresanlar
• Topikal kapsaisin, bazı sinirle ilişkili hastalıkların tedavisinde yardımcı olur.
• İltihaplanma veya şişmeyi azaltmak için steroid enjeksiyonları
• Herpes zoster gibi viral enfeksiyonları tedavi etmek için antiviral terapi
• Ağrı kesici ilaç
• Oksijen tedavisi ve küme baş ağrısı tedavisinde bazı reçeteli ilaçlar
• Migren tedavisinde bazı kan basıncı ilaçları
• Kök kanalı tedavisi, dişler içindeki enfeksiyonları tedavi etmek için bir prosedür
• Ağrı anormal veya enfekte dişten kaynaklıysa diş ekstraksiyonu
• Lokal anestezik enjeksiyonlar
• Etkilenen kasları germek ve yatıştırmak için esneme
• Gevşeme terapisi
• Aşırı çene hareketi ve çiğnemeyi önlemek için yumuşak gıdalarla beslenmek
• Nemli ısı uygulaması veya soğuk terapi
• Masaj veya akupunktur
• Boyun ve sırtın zorlanmasını önlemek için doğru duruş

Çene ağrısı tedavisinde diğer tedaviler mevcuttur ve bunların kullanımı ağrı nedeni ile belirlenir. Doktorlar hasta için en iyi tedavi seçeneklerini belirler.

Çene Ağrısı Nasıl Önlenir?

Çene ağrısını neyin tetiklediğini bilmek, ağrının geri gelmesini önlemenin bir yoludur.

Bazı temel önleyici tedbirler yararlı olabilir ve bunlar arasında şunlar bulunur:

• Gevrek gıdalar, sakız çiğnemek, tırnak yemek veya diğer sert nesneleri kemirmekten kaçınmak
• Çorba veya makarna gibi yumuşak veya sıvı gıdalar yemek
• Kafeinden kaçınmak
• Yemekleri daha küçük ısırıklarla yemek
• Masaj, meditasyon ve aerobik egzersiz denemek
• Gerekirse kalsiyum ve magnezyum takviyelerini almak
• Esnemeden kaçınmak
• Sırt üstü ya da yan yatmak, mide üstü uyumaktan kaçınmak
• Diş gıcırdatmaktan kaçınmak
• Omuz çantasını çok uzun süre taşımayın ve sık sık kol değiştirin.
• Doğru duruş kullanmak
• Düzenli diş bakımına gitmek

Bu önleyici tedbirlerin bireysel olarak güvenli olup olmadığını öğrenmek için doktorunuza danışınız.

Ne zaman doktora gitmeli:

Aşağıdakiler gibi semptomlar yaşayan insanlar, çene ağrısı için tıbbi bakım aramaya ihtiyaç duyabilirler:

• Ev ilaçlarının çene ağrısı tedavisinde başarısız olması
• Günlük rutine müdahale eden çene ağrısı
• Düzensiz çene hareketi
• Çeneyi hareket ettirince ses çıkması
• Boyun veya sırt ağrısı
• Göz ağrısı
• Baş ağrısı
• Kulak çınlaması
• Diş problemleri (kırılma ya da aşınma)

Çene ağrısının altında yatan sağlık sorununun teşhisi ve tedavisi için çene ağrısı hakkında diş hekimi veya doktora danışılmalıdır.