Bademcik Taşları: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi
Bademcik taşı; yiyecek, ölü hücreler ve diğer maddeler gibi artıklar bademcikler üzerine sıkıştığında oluşur. Atıklar bademcik taşları oluşturarak sertleşir. Bazen bademcik taşları bademcikleri ve boğazı tahriş edebilir.
Bademcik taşları olan insanlar bunun farkında olmayabilir. Bademcik taşları bakteri için bir yuva haline gelebilir ve genellikle hoş olmayan bir kokuya sahiptir.
2007 araştırmasına göre, bu çoğunlukla zararsız büyüme oldukça yaygındır ve BT taramalarının yüzde 6’sında tespit edilmiştir.
Bademcikler, boğazın arkasında iki tarafta bulunan iki küçük tabakadır. Bademcikler, ağızdan giren enfeksiyonlara karşı vücudun ilk savunma hattıdır. Bakteri, virüs ve diğer yabancı istilacıları yakalar ve bağışıklık sistemine bu mikroplarla nasıl savaşılacağını “öğretirler”.
Bademciklerin yüzeyindeki özel hücreler, “M hücreleri” olarak adlandırılır, mikropları tutar. Bu, bağışıklık sistemini yanıtlamaya teşvik eder. Bağışıklık sistemi, bir enfeksiyon gelişmeden önce mikroplara saldıran B ve T hücreleri üretir.
Bir kişinin bademciklerine virüs bulaşırsa, bademcik iltihabı gelişebilir. Bu genellikle bademcikleri şişirir ve ağrılı yapar ve yutmayı zorlaştırır. Kronik bademcik enfeksiyonları, bademciklerin kalıcı olarak şişmesine neden olabilir.
Bademcik iltihabını önlemek için bademcikleri çıkarma eskiden beri çok yaygın bir ameliyattır. Şimdi tonsillektomi son çare tedavisi olarak düşünülür.
Bademcik Taşları Belirtileri ve Sebepleri
“Bademcik taşları nasıl oluşur?” Badem taşları, bademciklerdeki küçük çatlaklara bakteri ve diğer artıklar sıkıştığında gelişir. Çünkü tonsillektomi artık daha eskilere oranla daha az görülür, daha fazla kişi bademciklerle yaşar ve bu nedenle daha fazla kişi bademcik taşlarına karşı savunmasızdır.
Bademcik taşı belirtileri şunlardır:
- Taşlar göründüğünde çok kötü bir ağız kokusu oluşturur. Bademcik taşları, kötü kokulu sülfitler üreten anaerobik bakteriler için bir yuva sağlar.
- Ağzınızda veya boğazınızın arkasında sıkışmış bir şey olduğunu sezersiniz.
- Kulaklarınızda basınç ya da ağrı olabilir.
- Bademciklerinizde şişme ve kızarıklık olabilir.
Bademcik taşları boğazın arkasında küçük beyaz veya sarı lekeler gibi görünebilir. Büyük bir taş görülebilir. Bazıları, bademciklerden çıkacak kadar büyük olup, ağızda sıkışmış küçük kaya parçalarına benzemektedir.
Bademcik Taşları Tehlikeli Midir?
Bademcik taşları, rahatsızlık verdiklerinde bile çoğunlukla zararsızdır. Bununla birlikte, ağız hijyeni ile ilgili sorunlar gösterebilirler. Dişlerini fırçalamayan ya da diş iplerini düzenli olarak kullanmayan insanlar bademcik taşlarına karşı daha savunmasızdır. Bademcik taşlarına neden olan bakteriler ayrıca diş çürümesine, diş eti hastalığına ve oral enfeksiyonlara neden olabilirler.
Tedavi edilmediğinde, bademcik taşları bakteriler için üreme alanı haline gelebilir.
Bademcik Taşları Tedavisi
“Bademcik taşı nasıl temizlenir?” Bademcik taşları genellikle evde tedavi edilebilir. İnsanlar taşı gevşetmek için pamuk çubuklarını kullanabilir ve hemen onu çevreleyen dokuyu hafifçe bastırabilir. Pamuk taşın arkasına yerleştirmeli ve bademcik taşını boğaza değil, ağzın önüne doğru iterek ileri itmeliler. Badem taşları incinirse veya yutmayı zorlaştırırsa, ılık tuzlu suyla gargara denenebilir.
Aşağıdaki durumlarda bir doktora danışılmalıdır:
- Bir kişi bademcik taşı semptomlarına sahiptir, ancak taş görünmemektedir.
- Bademcik taşlarının evde çıkartılması mümkün değildir veya taşın yalnızca bir kısmı çıkarılabilir.
- Bademcikler kırmızı, şişmiş veya acı verici hale gelmiştir.
- Evde bademcikler temizlendikten sonra ağrı oluşursa.
Doktor, bademcik taşlarını lazerle cilt yenilemesi ile tedavi edebilir. “Kriptoliz” adı verilen bir süreç, bademcikleri yeniden şekillendirmeyi ve bademcik taşlarının büyüyebileceği aralıkların sayısını azaltmayı gerektirir. Ancak, bademcik taşları tekrar büyüyebilir.
Bademcik taşlarının kalıcı olarak önlenmesinin tek yolu, bademcik söktürme yoluyla bademciklerin alınması ameliyatıdır. Çok nadir olmasına rağmen, bademciklerin büyümesi mümkündür.
“Tonsillektomi” bademcik taşı ameliyatı güvenlidir. Ancak, ameliyattan birkaç gün sonra boğaz ağrısına neden olabilir. Tüm ameliyatlarda olduğu gibi tonsillektomi de bazı riskler taşır. Bunlar arasında kanama, enfeksiyon, şişme ile ilişkili solunum zorlukları ve nadiren hayatı tehdit eden anestezik reaksiyonlar bulunmaktadır. Bademcik taşları sadece küçük bir rahatsızlık ise, ameliyatın riskleri ve stresi faydalarından daha fazla olabilir.
Bademcik Taşları Nasıl Önlenir?
Bademcik taşlarının büyümesinin tamamen önlenmesi neredeyse imkansızdır. Kronik bademcik hastalığı olan kişilerde, bademcik taşı önlemek için tek başına tonsillektomi yapılabilir.
Bununla birlikte, dişleri sıkça fırçalama ve diş ipi de dahil olmak üzere, iyi bir ağız hijyeni yardımcı olabilir. Gargara kullanılarak pislik ve bakteriler kaldırılabilir, bademcik taşı riskini azaltabilir.