Beyin Tümörü Nedir? Hakkında Bilgiler

İçerik gizle

Beyin Tümörü Nedir?

Beyin tümörü; beyin veya beyne yakın hücrelerde anormal büyüme veya kitle oluşumu ile karakterizedir. Primer (birincil) beyin tümörü, beyin hücrelerinde gelişir. Merkezi sinir sistemi (MSS) parçası olan beyin; konuşma, hareket, düşünce, duygu, hafıza, görme, işitme ve daha fazla vücudun hayati fonksiyonları için kontrol merkezidir.

Beyin tümörlerinin çok farklı tipleri vardır. Bazı beyin tümörleri benign (iyi huylu) ve bazı beyin tümörleri malign (kötü huylu, kanserli) olabilir. Beyin tümörleri, beyinde (primer beyin tümörleri) başlayabilir veya kanser vücudun diğer bölümlerinde başlayarak beyne yayılma (sekonder veya metastatik beyin tümörleri) gösterebilir.

Primer beyin tümörleri; tümörün etkilediği hücre veya doku türüne, tümörün konumu ve derecesine göre sınıflandırılır. Tümör hücreleri beynin içinde kısa mesafelere seyahat edebilir. Ancak, genellikle beyin dışına yayılmazlar.

Kanser vücudun herhangi bir yerinde başlarsa ve beyne yayılırsa (metastaz yaparsa) buna ikincil (sekonder) beyin tümörü veya metastatik beyin kanseri denir. Metastatik beyin tümörleri, primer beyin tümörlerinden daha yaygındır. Genellikle beyine yayılma eğilimi gösteren bazı kanser türleri akciğer, kolon, böbrek ve meme kanseridir.

Beyin tümörünün büyüme hızı, büyük ölçüde değişebilir. Tümörün büyüme hızı ve lokasyonu, sinir sisteminin işlevini nasıl etkileyeceğini belirler.

Beyin tümörü tedavi seçenekleri; teşhis edilen tümörün türü, boyutu ve konumuna bağlıdır.

Beyin Tümörü Türleri

Primer beyin tümörleri, beyindeki hücrelerden oluşan tümörlerdir. Tümörler, ilk geliştiği hücrenin türüne göre kategorize edilir. Beyin tümörlerinin 120’den fazla farklı türü mevcuttur. En sık görülen primer beyin tümörleri, glial (destekleyici) dokudan kaynaklanan beyin gliomlarıdır. Primer beyin tümörlerinin ve diğer sinir sistemi tümörlerinin yaklaşık üçte biri glial hücrelerden meydana gelir.

Beyindeki tümörlerin yanı sıra, kanser omurilik veya kolon veya periferik sinirler gibi merkezi sinir sisteminin diğer bölgelerinde başlayabilir veya yayılabilir. Omurilikte veya çevredeki yapılarda gelişen kansere spinal tümörler (omurilik tümörleri) adı verilir. Omurga tümörlerinin çoğu metastatik tümörlerdir; vücudun başka bir bölgesinden omurgaya yayılmışlardır.

Primer beyin tümörlerinin her biri ilgili hücre tipinden adını alır. Örnekler şunlardır:

Gliom: Bu tümörler beyinde veya omurilikte başlar. Astrositom, ependimom, glioblastom, oligoastrositom ve oligodendrogliom içerir.

Meningiom: Beyin ve omuriliği çevreleyen membranlardan (meninksler) ortaya çıkan bir tümördür. Meningiomların çoğu nonkanseröz, yani kanserli değildir.

Akustik nöroma: Dengeyi ve iç kulaktan beyne çıkan işitme duyusunu kontrol eden sinirler üzerinde gelişen benign (iyi huylu) tümörlerdir.

Hipofiz adenomu: Bunlar çoğunlukla beynin tabanındaki hipofiz bezinde gelişen iyi huylu tümörlerdir. Bu tümörler vücuttaki etkileri ile hipofiz hormonlarını etkileyebilir.

Medulloblastom: Bunlar, en sık çocuklarda görülen malign (kanserli) beyin tümörleridir. Medulloblastom beynin alt arka kısmında başlar ve omurilik sıvısı yoluyla yayılma eğilimindedir. Bu tümörler yetişkinlerde daha az yaygın olmasına rağmen, oluşma olasılığı vardır.

Primitif nöroektodermal tümörler (PNET): Beyindeki embriyonik (fetal) hücrelerde başlayan ve nadir görülen kanserli tümörlerdir. Beynin herhangi bir yerinde oluşabilirler.

Germ hücreli tümör: Germ hücreli tümörler, testisler veya yumurtalıklarda oluşarak, çocukluk çağında gelişebilirler. Ancak, bazen beyin gibi vücudun diğer bölgelerine hareket ederler.

Kraniofaringiom: Bu nadir rastlanan ve kanserli olmayan tümörler, birçok vücut fonksiyonunu kontrol eden hormonları salgılayan beyin hipofiz bezinin yakınında başlar. Yavaş yavaş büyüdükçe, hipofiz bezi ve beyin yakınındaki diğer yapıları da etkileyebilir.

Metastatik Beyin Tümörleri

Metastatik (sekonder) beyin tümörleri, vücudun herhangi bir yerinde başlayarak, ardından beyne yayılan (metastaz yapan) kanserden kaynaklanan tümörlerdir.

Sekonder beyin tümörleri, genellikle kanser öyküsü olan insanlarda görülür. Ancak nadir durumlarda, metastatik beyin tümörü, vücudun başka yerlerinde başlayan kanserin ilk belirtisi olabilir.

Sekonder beyin tümörleri, primer beyin tümörlerinden çok daha yaygındır.

Herhangi bir kanser türü beyne yayılabilir. Ancak, beyne yayılma eğilimi gösteren en yaygın kanser türleri şunları içerir: