Havuç: Sağlığımıza Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Havuç, halk arasında genellikle oldukça sağlık bir gıda olarak düşünülmektedir.

Muhtemelen büyükleriniz “havuç yemeniz” yönünde size tavsiyeler vermektedirler. Havucun sebzeler arasında bu kadar faydalı bulunmasının ve sağlığa ne gibi yararları olduğunu merak ediyorsanız, yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Havucun günümüzden binlerce yıl önce Afganistan olarak bilinen bölgede, bugün bildiğimiz havuca benzeyen, odunsu ve acı bir lezzet içeren küçük bir çatallı mor ya da sarı kök olarak yetiştirildiğine inanılır. Mor, kırmızı, sarı ve beyaz havuç, 16 ve 17. yüzyıllarda Hollandalı yetiştiriciler tarafından geliştirilmiş ve stabilize edilmiştir. Günümüzde havuç, tatlı, gevrek ve aromatik olarak yetiştirilmektedir.

Havucun Yararları Nelerdir?

Güçlü bir kanıt bulgusu, havadaki antioksidan bakımından zengin meyve ve sebzelerin artmasının, kanser ve kardiyovasküler hastalık risklerini,  azalttığını düşündürüyor. Bunlara havuç da dahildir.

1) Kanser

Çeşitli diyet karotenoidlerin, vücudun serbest radikallerini azaltmada antioksidan gücü nedeniyle anti-kanser etkileri olduğu gösterilmiştir.

2) Akciğer kanseri

Bir çalışmada, havuç tüketmeyen ve sigara içenlerin haftada birden fazla havuç yiyenlere kıyasla akciğer kanserine yakalanma riskinin üç kat fazla olduğu sonucuna varılmıştır.

3) Kolorektal kanser

Beta-karoten tüketiminin Japon popülasyonunda kolon kanseri gelişimiyle ters orantılı olduğu gösterilmiştir.

4) Lösemi

Havuç suyu özütünün, 2011 araştırmasında lösemi hücrelerini öldürdüğü ve ilerlemesini engellediği gösterildi.

5) Prostat kanseri

Harvard Halk Sağlığı Beslenme Departmanı tarafından yürütülen bir araştırmaya göre, genç erkekler arasında beta-karoten bakımından zengin diyetler prostat kanserine karşı koruyucu bir rol oynayabilir.

6) Görme

Araştırmacılara göre, A vitamini eksikliği, göz fotoreseptörlerinin dış segmentlerinin bozulmasına ve normal görüşe zarar vermesine neden oluyor. Beta-karoten seviyesi yüksek gıdalarla A vitamini eksikliklerini düzeltmek, görme yeteneğini geri kazandırabilir.

Araştırmalar, çoğu insanın gelişmekte olan ülkelerde yaygın olan mevcut bir A vitamini eksikliğine sahip olmadıkça, havuç yemekten görüşlerinde belirgin bir olumlu değişiklik yaşaması olasılığının düşük olduğunu göstermiştir.

Havucun diğer olası faydaları şunlardır:

Havuçtaki antioksidanlar ve fitokimyasallar kan şekeri düzenlenmesine yardımcı olabilir; yaşlanmanın etkilerini geciktirir ve bağışıklık fonksiyonunu iyileştirir.

Havucun Kalori ve Besin Değerleri:

Bir orta boy havuç 25 kalori, 6 gram karbonhidrat, 3 gram şeker ve 1 gram protein sağlıyor.

Havuç, gün boyunca yetişkinlerin A vitamini ihtiyaçlarının ortalama %210’unu sağlayan mükemmel bir A vitamini kaynağıdır. Ayrıca C vitamini ihtiyaçlarının %6’sını, kalsiyum ihtiyaçlarının %2’sini ve porsiyon başına %2 oranında demir ihtiyacını sağlar.

Havucun parlak turuncu rengini veren antioksidan beta-karotendir. Beta-karoten bağırsakta emilir ve sindirim sırasında A vitamini haline dönüştürülür.

Havuç ayrıca lif, K vitamini, potasyum, folat, manganez, fosfor, magnezyum, vitamin E ve çinko içerir. Mor havuçta antosiyanin ve kırmızı havuçta likopen içerir.

Havuç Nasıl Tüketilmeli?

Havuç yıl boyunca süpermarkette bulunabilir, ancak ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde iki yılda bir mevsimlik olarak yerel olarak bulunur. Çok yönlü sebzelerdir ve genellikle çiğ, buğulanmış, haşlanmışlar, kavrulmuş ve pek çok çorba ve güveçte farklı pişirme teknikleri ile kullanılabilir. Taze, dondurulmuş, konserve veya hatta turşu halinde satın alınabilirler.

Havuç en iyi buzdolabında kapalı bir plastik torbada saklanır. Havuç tüketilmeden önce soyulmalı ve yıkanmalıdır.

Rendelenmiş havuç, lahana salatasında, salatalarda, yoğurtlu olarak veya tatlı lezzetinden ötürü kekler ve tatlılarda kullanılabilir. Sağlıklı bir atıştırmalıktır. Havuç, tatlı yumuşak lezzeti nedeniyle katı meyve sıkacağında suyu sıkılarak da tüketilebilir. Çiğ veya buharda pişmiş havuç yemek, daha yüksek besin değeri sağlar.

Not: A vitamininin aşırı tüketilmesi vücutta toksik oluşturabilir. Karotenin fazla tüketilmesi deri renginde hafif turuncu bir renk almasına neden olur, ancak sağlık için zararlı değildir. Diğer sebze ve meyvelerde olduğu gibi havucu da taze ve yeterli miktarda yemek faydalıdır.