Hepatit B Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi

Hepatit B hastalığı (HBV), Hepatit B virüsü ile ortaya çıkan bir karaciğer hastalığıdır. Kronik hepatit, siroz ve hepatosellüler karsinomun önde gelen nedenidir.

Hepatit B virüsü kan ve vücut sıvıları içerisinde bulunur ve enfekte olmamış kişilerin mukus membranlarına veya kan dolaşımına erişim yoluyla bulaşır. HBV önemli bir küresel sağlık sorunudur. Sıtma ile aynı yıllık ölüm oranına sahiptir.

Çoğu insan için, hepatit B kalıcı hasara neden olmayan kısa süreli bir hastalıktır. Diğerleri için, potansiyel olarak karaciğer kanserine yol açabilen kronik bir enfeksiyon olabilir.

HBV enfeksiyonu bağışıklama ile önlenebilir ve kronik enfeksiyon, antiviral ilaçlarla başarıyla tedavi edilebilir.

Hepatit B Hakkında Hızlı Bilgiler:

Hepatit B hakkında önemli hususlar aşağıda kısaca listelenmiştir. Daha ayrıntılı ve destekleyici bilgiler makalenin devamında yer almaktadır.

• 1991 yılından bu yana yeni HBV enfeksiyonlarının oranı yaklaşık %82 oranında azalmıştır.
• On ayrı HBV genotipi (A’dan J’ye) tespit edilmiştir.
• Kronik enfeksiyon riski enfeksiyon yaşı ile ilişkilidir: Enfekte olan bebeklerin %90’ı kronik olarak enfekte olur, buna karşın yetişkinlerin %2-6’sıdır.
• HBV, oda sıcaklığında, çevre yüzeylerinde 7 güne kadar vücudun dışında hayatta kalabilir.
• HBV, sağlık çalışanları için mesleki bir tehlikedir.
• Bireyler son evre karaciğer hastalığı belirtilerini gösterene kadar HBV tanısı konulmamış olması nadir değildir.
• 1991’de HBV’ye karşı tüm bebeklerin evrensel aşılanması kabul edildi.
• Dünya çapında 1 milyardan fazla dozda HBV aşısı kullanılmıştır.

Hepatit B Ne Demek?

Hepatit B, karaciğeri enfekte edebilen ve inflame edebilen bir virüstür. Bir kişinin kromozomlarına (genom) entegre bir DNA virüsüdür. HBV özellikle tehlikelidir. Çünkü farkında olmadan insanlara bulaşabilir ve enfekte olanlar bilmeden virüsü diğerlerine geçirebilirler.

Bazı kişiler ilk enfeksiyon dönemini geçtikten sonra virüse kronik olarak bulaşır. Kronik olarak enfekte olanlar için, virüs algılanmadan zamanla karaciğere sürekli olarak saldırabilir, bu da potansiyel olarak geri döndürülemez karaciğer hasarına neden olur.

Enfeksiyon oranları, 25-44 yaş arasındaki erkekler arasında en yüksektir. Dünyada, 2 milyondan fazla kişinin HBV ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir. 240 milyon insan kronik enfeksiyona sahip ve her yıl yaklaşık 600.000 kişi HBV ile ilişkili karaciğer hastalığından ölüyor.

Hepatit B Sebepleri Nelerdir?

“Hepatit B nasıl bulaşır?” Virüs bulaşmış bir kişinin kan, sperm veya başka bir vücut sıvısı, ciltteki delinme, ortak bir iğne kullanımı veya vücut sıvı alış verişi yoluyla virüs bulaşmamış birinin vücuduna girebilir.

Bu, doğumda anneden bebeğe geçebilir, enfekte bir eşle ilişki, iğneler, enjektörler veya diğer ilaç enjeksiyon cihazları paylaşımı, güvensiz dövme teknikleri veya tıraş makinesi veya diş fırçası gibi kişisel hijyen öğelerinin paylaşımı yoluyla olabilir. Tıbbi ekipmanı tekrar kullanmak gibi güvenli olmayan tıbbi uygulamalar da HBV enfeksiyonuna neden olabilir.

Hepatit B yiyecek veya suyla, yeme aletlerini paylaşma, emzirme, sarılma, öpme, elleri tutma, öksürme, hapşırma veya ısıran böcekler yoluyla yayılmaz.

HBV, vücudun dışında en az 7 gün hayatta kalabilir. Bu süre zarfında virüs, aşı tarafından korunmayan bir kişinin vücuduna girerse, hala enfeksiyona neden olabilir.

Hepatit B Belirtileri Nelerdir?

Çoğu akut hepatit B enfeksiyonu, bebeklik döneminde veya çocukluk çağında ortaya çıkar ve açık belirtilerin olmaması nedeniyle nadiren teşhis edilir. Maruz kalma ile semptom başlangıcı arasındaki ortalama süre, virüse maruz kaldıktan 90 gün sonradır.

Belirtiler mevcut olduğunda grip benzeri (ateşlenme, eklem ağrısı, yorgunluk, mide bulantısı, kusma) ve birkaç haftadan 6 aya kadar sürebilir.

Akut HBV enfeksiyonunun olası diğer belirtileri arasında şunlar bulunur:

• Koyu renk idrar
• Kil renkli dışkı
• Sarılık

Hepatit B Teşhisi ve Tanı Kriterleri

Hem akut, hem de kronik HBV enfeksiyonunu teşhis etmek için kan testi mevcuttur.

Bazı popülasyonlar ya hepatit B ile enfekte olma riskinde veya tanı konulmamış HBV enfeksiyonundan komplikasyonlar gelişme riski altındadır.

“Hepatit B kimlerde görülür?” Aşağıdaki gruplar, hepatit B için taranmalıdır:

• HBV’li annelerden doğan bebekler
• Enfekte kişi ile ilişki
• Uzun süreli olmayan ilişkiler, tek eşli olmayan cinsel yönden aktif kişiler
• Kronik HBV enfeksiyonu olan kişiler ile aynı evde kalmak
• İşyerinde kan veya kanla kontamine vücut sıvılarına maruz kalma riskiyle karşı karşıya olan sağlık hizmetleri ve kamu güvenliği çalışanları
• Hemodiyaliz hastaları
• Başlangıçta Afrika, Asya, Hindistan, Pakistan veya Doğu Avrupa’dan gelen kişiler
• Kansere karşı kemoterapi gören tüm hastalar

Ayrıca, tüm hamile kadınların hepatit B için taranması hayati önem taşımaktadır. Eğer hamilelikte Hepatit B pozitif çıkarsa, bebeğin aşılanması ve doğumdan sonraki 12 saat içinde hepatit B immün globulini (HBIG) alması kritik önem taşır.

Kronik Hepatit B Enfeksiyonu

Hepatit B, akut enfeksiyon döneminden bir yıl sonra virüs kan içinde kaldığında kronikleşir. İlaç tedavisi yapılmadığı sürece, enfeksiyon ömür boyu sürer.

Çoğu insanda kronik enfeksiyon ile ilgili herhangi bir fiziksel şikayet olmazken; bazılarında devam eden karın ağrısı, sürekli yorgunluk ve ağrıyan eklem atakları olabilir.

Hepatit B Tedavisi

“Hepatit B nasıl geçer?” Akut HBV enfeksiyonu için özel bir tedavi veya ilaç yoktur. Belirtileri hafifletmek amacıyla destekleyici bakım önerilir.

Kronik HBV enfeksiyonu için, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bireye bir antiviral ilaç tedavisi önerir. Nadiren tedavi yöntemi virüsü tedavi eder. Bunun yerine, ilerlemiş karaciğer hastalığında ilerlemeyi önlemek için virüsün çoğalmasını durdurur.

Kronik olarak enfekte olmuş bir kişide, hızlı ve uyarılmaksızın siroz veya karaciğer kanseri gelişebilir. Düşük gelirli ortamlarda, karaciğer kanseri olan çoğu insan tanı konulduktan aylar sonra ölür.

Kronik HBV enfeksiyonu olan kişiler karaciğer hasarını veya kötüleşen hastalığı izlemek için, her 6 ayda bir devam eden tıbbi değerlendirme ve karaciğer ultrasonunu taraması gerektirir.

Hepatit B Nasıl Önlenir?

HBV’ye karşı aşı 1982 yılından beri mevcuttur. Aşı, üç enjeksiyon dizisidir. İlk enjeksiyondan sonra birinci dozdan en az 1 ay sonra ikinci enjeksiyon verilir. Üçüncü doz ilk dozdan 6 ay sonra verilir.

Hepatit B aşısı almaları gereken diğer kişiler arasında, daha önce aşılanmamış çocuklar ve ergenler, tüm sağlık çalışanları, kan ve kan ürünlerine maruz kalma olasılığı bulunan her birey ve aşağıdakileri içeren diğer yüksek riskli bireyler bulunur:

• Sıklıkla kan veya kan ürünleri gerektiren kişiler, diyaliz hastaları ve solid organ nakli alıcıları
• Kronik HBV enfeksiyonu olan kişiler ile aynı evde yaşayan veya ilişkiye giren kişiler
• HBV’nin yaygın olduğu ülkelere seyahat edenler (Asya, Afrika, Güney Amerika, Pasifik Adaları, Doğu Avrupa ve Orta Doğu)

Tam aşı serisi, aşılananların %95’inden fazlasında koruyucu antikor seviyelerini indükler. Koruma en az 20 yıl sürer ve muhtemelen ömür boyu sürer.

HBV’yi yalnızca enfekte olmuş kan veya vücut sıvısına perkütan maruziyet yoluyla bulaşabileceğini düşünürsek; enfeksiyon, iğneleri paylaşmamak ve güvenli ilişki, temas önemlidir.

Hepatit B, dünyadaki en yaygın bulaşıcı hastalıklardan biridir ve yılda 600.000’den fazla kişinin ölümünden sorumludur. 240 milyon kişiden birinde, hayatı tehdit eden karaciğer hastalığına yakalanma potansiyeli olan kronik enfeksiyondur.

HBV’ye karşı aşılama, 1982 yılından beri mevcuttur ve küresel olarak uygulanması, çocuklarda kronik HBV enfeksiyonunun görülme sıklığında belirgin bir düşüş ile sonuçlanmıştır.