Huzursuz Bacak Sendromu: Belirtileri, Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi

Huzursuz bacak sendromu, “yattıktan sonra bacaklarda ortaya çıkan, genellikle uykusuzluğa yol açan, dolaşarak geçici olarak hafifletilebilen, yetersiz dolaşımdan kaynaklandığı düşünülen, tarifsiz bir huzursuzluk hissi, seğirme veya huzursuzluk” olarak tanımlanır.

Huzursuz Bacak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Huzursuz bacak sendromu olan kişiler bacaklarını hareket ettirmek için güçlü bir dürtüye neden olan bir rahatsızlığa sahip olurlar. Bu dürtüye, sıklıkla bacaklarında tuhaf ve hoş olmayan hisler eşlik eder. Hastalar, rahatsızlık veren duyguları hafifletmenin tek yolunun bacaklarını hareket ettirmek olduğunu söylerler.

Genellikle huzursuz bacak sendromu olan kişiler bacaklarında şu şikayetlerde bulunurlar:

• Ağrı
• Yanma
• Emekleme
• Elektrik çarpması hissi
• Kaşıntı
• Çekilme
• Karıncalanma

Bu insanlar bu hisleri kollarında da yaşarlar.

Çok sayıda hasta bu hislerin dinlenme sırasında veya hareketsiz olduğunda ortaya çıktığını ve yalnızca yattıktan sonra olmadığını belirtmekteler. Semptomlar akşamları ve geceleri kötüleşir ve genellikle sabahları kısa bir süre rahatlama olur.

Periyodik Bacak (Ekstremite) Hareket Bozukluğu (PLMS)

Hastanın bacağı her 10 ila 60 saniyede kontrolsüz şekilde titreşir. Genellikle uyku sırasında oluşur ve bir çeşit uyku bozukluğu olduğu düşünülür. PLMS, hastayı gece boyunca sık sık uyandırır. Bu durum uyku kalitesini ve uzunluğunu düşürür. Huzursuz bacak sendromlu birçok insan periyodik bacak hareket bozukluğuna sahiptir.

Huzursuz bacak sendromu uyku kalitesini etkileyebilir. Huzursuz bacak sendromlu hastaların çoğunluğu uykuya dalmakta çok zorlanır ve gece derin bir uykuya dalmak güçleşir, uyku bölünmeleri olur. Sonuç olarak, birçok hasta gün boyunca yorgun ve uykulu olduğunu fark eder. Düzensiz ve yetersiz uyku, hastanın normal rutin görev ve faaliyetleri öğrenmesi, çalışması, konsantre olması ve yürütme yeteneğini etkileyebilir.

Uyku eksikliği; ruh hali değişiklikleri, sinirlilik, depresyon, zayıf bağışıklık sistemi ve diğer fiziksel ve sağlık sorunlarına yol açabilir.

Huzursuz bacak sendromu hafif dereceden ağır dereceye kadar sınıflandırılır. Bu şunlara bağlıdır:

• Belirtilerin ne sıklıkta ortaya çıktığı
• Belirtilerin ne kadar şiddetli olduğu
• Semptomları hafifletmede hareket etmenin ne kadar fayda sağladığı
• Uyku bozukluğu derecesi

Huzursuz Bacak Sendromu Sebepleri

“Huzursuz bacak sendromu neden olur?” Huzursuz bacak sendromunun iki ana türü mevcuttur. Bu iki tip de farklı sebeplerden ortaya çıkar.

1. Primer (İdiyopatik) Huzursuz Bacak Sendromu

Huzursuz bacak sendromu, 45 yaşından önce başlar ve kalıtsal olma eğilimindedir. Bu tür huzursuz bacak sendromu, çocukluk döneminde bile başlayabilir. Semptomlar zamanla kademe kademe daha da kötüye gider. Belirtiler aynı zaman zaman daha sık görülür. Semptomları hafif olarak sınıflandırılan hastaların semptomları olmayan uzun süre olmayabilir. Bu, en yaygın huzursuz bacak sendromudur.

2. Sekonder Huzursuz Bacak Sendromu

Sekonder, başka bir hastalık süreci veya rahatsızlığının yol açtığı anlamına gelir. Bu huzursuz bacak sendromu genellikle 45 yaşından sonra başlar ve kalıtsal olma eğiliminde değildir. Bu tip hastalar daha ani bir başlangıç geçirirler. Zaman geçtikçe belirtiler genellikle kötüye gitmez.

Huzursuz bacak sendromu diğer hastalıklar tarafından tetiklenebilir. Aşağıdaki hastalıklar ve belirtilerin huzursuz bacak sendromunu tetiklediği bilinmektedir:

• Diyabet
• Demir eksikliği
• Böbrek yetmezliği
• Parkinson hastalığı
• Periferik nöropati
• Gebelik
• Romatoid artrit

Huzursuz bacak sendromu bir hastalık tarafından tetiklendiğinde semptomlar aniden başlayacaktır. Aşamalı bir başlangıç yoktur.

Huzursuz bacak sendromu semptomları genellikle zamanla kötüleşir. Bununla birlikte, bazı insanlarda haftalarca veya aylar herhangi bir belirti olmayabilir.

Huzursuz bacak sendromu bir hastalık veya ilaç tarafından tetiklenirse, tetik gittiğinde veya rahatlanıldığı zaman giderilebilir. Hamilelikte huzursuz bacak sendromu olan kadınlar bebek doğar doğmaz iyileşirler. Böbrek yetmezliği ve daha sonra bir böbrek nakli geçiren huzursuz bacak sendromu hastaları genellikle nakilden sonra daha iyi olurlar. Sadece diyaliz genellikle huzursuz bacak sendromunu rahatlatmaz.

Huzursuz Bacak Sendromu Teşhisi

Huzursuz bacak sendromu tanısı konulurken iyi bir tıbbi öyküye ve fizik muayene yöntemine güvenilir. Wikipedia’ya göre, bir laboratuardaki uyku kaydı (polisomnografi) teşhis için gerekli değildir.

Doktor ayırıcı tanıyı düşünürken periferik nöropati, radikülopati (omurganın sinir sisteminin geri kalanına bağlayan sinir köklerine zarar veren hastalıklar) ve bacak kramplarına dikkat etmelidir. Bu hastalıklarda hareket etme isteği daha azdır ve ağrı seviyesi daha farklıdır.

Bazı antidepresanlar ve antipsikotik ilaçların bir yan etkisi olarak düşünülebilir. Bu ilaçların hastalığı tetikleyip tetiklemediği araştırılır.

Vasküler sistemin Doppler ultrasonografi değerlendirmesi, genelde huzursuz bacak sendromunu tetikleyen herhangi bir venöz rahatsızlığı eleyecektir.

Huzursuz Bacak Sendromu Tedavisi

“Huzursuz bacak sendromu nasıl geçer?” Eğer bu rahatsızlığa neden olan bir hastalık söz konusu ise, öncelikle bu sağlık sorununun altında yatan hastalık tedavi edilir. Bu özellikle demir eksikliği ve periferik nevropati için geçerlidir.

“Huzursuz bacak sendromuna ne iyi gelir?”Bazı basit yaşam tarzı değişiklikleri ve reçetesiz ilaçlar huzursuz bacak sendromu semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir:

• Ağrı kesiciler: Semptomlar çok hafifse, doktor tarafından önerilen bazı ağrı kesiciler hastaların belirtilerini hafifletebilir.
• Ilık banyo ve masaj: Ilık banyo yapma rahatlama sağlatabilir. Aynı şekilde bacaklara masaj yapılması da kasları rahatlatabilir ve semptomların yoğunluğunu azaltabilir.
• Sıcak veya soğuk kompres: Bazıları sıcak pres tercih ederken diğerleri soğuk pres ile daha iyi rahatlama sağlar. Bazıları sıcak-soğuk-sıcak kompres ile daha iyi rahatlama sağladıklarını söylerler.
• Gevşeme teknikleri: Uzmanlar, stresin huzursuz bacak sendromunu daha da kötüleştirebileceğini söylüyor. Yoga ve Tai Chi gibi gevşeme tekniklerinin huzursuz bacak sendromu hastalarına çok fazla yardımcı olduğu bilinmektedir.
• Uyku rutini ve çevre: Yorgunlukta huzursuz bacak sendromu olan hastalarda semptomların kötüleşme eğiliminde olmasına yol açabilir. Serin ve sessiz bir yatak odası, insanlara daha iyi uyku sağlar. Her gece aynı saatte yatın ve her sabah aynı saatte kalkın.
• Egzersiz ve fiziksel aktivite: Egzersiz yapmak, huzursuz bacak sendromu belirtilerinin hafiflemesine yardımcı olabilir, ancak daha da kötüleştirebilir. Hastaların çoğunluğu, hafif egzersizin semptomlara çok yardımcı olduğunu, ancak çok fazla egzersizin bazen kötüleştirdiğini belirtmektedirler.
• Kafein: Bazı hastalarda kafeinin kesilmesi ya da tamamen tüketilmemesi durumunda semptomlarının iyileştiği bulunmuştur. Kahve, çay, çikolata ve birçok gazlı içecek kafein içerir. Kafein kullanmaktan kaçınmak belirtileri hafifletirse, bunu devam etmek önemlidir.
• Alkol: Bazı hastalar alkolü bırakmanın tamamen yardımcı olduğunu bildirmiştir.
• Sigara: Tütün ürünleri bazı insanlar için huzursuz bacak sendromu tetikleyicisi olabilir. Yani, sigarayı bırakmak tamamen yardımcı olabilir.

Diğer tedaviler işe yaramadığında, huzursuz bacak sendromu için ilaç reçete edilebilir. Hastalığın derecesi ve bireyin genel sağlığına bağlı olarak bir ya da birden fazla ilaç kombinasyonu ile tedavi planı oluşturulabilir.

Huzursuz bacak sendromu hastalarında Parkinson hastalığı ve Epilepsi ilaçları bazen istemsiz hareketleri azaltabilmek için kullanılır.