Kabızlık: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Kabızlık, bir sindirim sistemi sorunudur. Çoğunlukla, kolon tarafından kalın bağırsaktaki gıdaların suyu fazla emildiğinde oluşur. Gıda, sindirim sisteminde daha yavaş hareket ettiğinde, kolon daha fazla su emer. Sonuç olarak, dışkı kuru ve sert olur. Bu olduğunda, dışkılama (bağırsakların boşaltılması) çok acı verici hale gelebilir.

Kabızlık Hakkında Hızlı Bilgiler:

Aşağıda kabızlık ile ilgili önemli noktalar listelenmiştir. Daha ayrıntılı ve destekleyici bilgi makalenin devamında yer almaktadır.

• Kabızlık genellikle yiyeceklerden çok fazla su absorbe edildiğinde ortaya çıkar.
• Kabızlık nedenleri arasında fiziksel hareketsizlik, bazı ilaçlar ve yaşlanma içerir.
• Bazı durumlarda kabızlık yaşam tarzı değişiklikleri ile rahatlayabilir.
• Müshil ilaçlar yalnızca son çare olarak kullanılmalıdır.

Kabızlık Nedenleri Nedenlerdir?

Kabızlık, kalın bağırsak çok fazla su emdiğinde ortaya çıkar. Kolondaki kaslar yavaş yavaş veya kötü şekilde kasılıyorsa, dışkının çok yavaş hareket etmesine ve daha fazla su kaybedilmesine neden olabilir.

Aşağıdakiler kabızlık için en yaygın sebepler arasındadır:

1) Beslenmede lif eksikliği

Lifli gıdaları yeterince tüketen kişilerin kabızlık şikayeti daha az olur. Lif içeren meyveler, sebzeler ve tam tahıllar gibi lif zengini gıdaları tüketmek önemlidir. Lif, bağırsak hareketlerini arttırır ve kabızlığı önler.

Az lif içeren gıdalar arasında peynir, et ve yumurta gibi yüksek yağlı gıdalar bulunur.

2) Fiziksel hareketsizlik

Fiziksel olarak aktif ve hareketli olmamak, kabızlık sebepleri arasındadır. Özellikle yaşlılarda hareketsizlik sonucu kabızlık şikayeti daha yaygındır.

Bir süre yatakta istirahat eden kişilerde kabızlık riski önemli ölçüde artar. Uzmanlar emin olamasalar da, metabolizmanın daha yavaş işlemesinin sonucu olabileceğini düşünmekteler.

Yaşlı yetişkinler, genç insanlara kıyasla daha sakin bir yaşam sürme eğilimi gösterirler ve bu nedenle kabızlık riski daha yüksektir. Fiziksel açıdan aktif insanların, aktif olmayan insanlara göre kabız olma olasılıkları daha düşüktür.

3) Bazı ilaçlar

Kabızlığa neden olan en yaygın ilaçlar şunlardır:

• Kodein (Tylenol), oksikodon (Percocet) ve hidromorfon (Dilaudid) dahil narkotik (opioid) ağrı tedavileri
• Amitriptilin (Elavil) ve imipramin (Tofranil) dahil olmak üzere antidepresanlar
• Fenitoin (Dilantin) ve Karbamazepin (Tegretol) demir takviyelerini içeren antikonvulsanlar
• Diltiazem (Cardizem) ve nifedipin (Procardia) dahil olmak üzere kalsiyum kanalı bloke edici ilaçlar
• Amphojel ve Basaljel gibi alüminyum içeren antasitler
• Diüretikler arasında klorotiazid (Diuril)

4) Süt

Bazı insanlar süt ve süt ürünlerini tükettiklerinde kabız olurlar.

5) İrritabl bağırsak sendromu

İrritabl bağırsak sendromun (IBS) muzdarip olan insanlarda, diğer popülasyona kıyasla kabızlık çok daha sık görülür.

6) Gebelik

Gebelik, bir kadının kabızlığa daha duyarlı olmasını sağlayan hormonal değişiklikler getirir. Ayrıca uterus bağırsağı sıkıştırarak gıdanın geçişini yavaşlatabilir.

7) Yaşlanma

Yaşlandıkça, metabolizmamız yavaşlar ve bağırsak aktivitesi azalır. Sindirim sistemindeki kaslar alışkın oldukları kadar iyi çalışmazlar.

8) Rutin değişiklikler

Seyahat ederken, normal rutin değişiklikler olur. Bu bazen kabızlık ile sonuçlanarak, sindirim sistemi üzerinde bir etkisi olabilir. Yemekler farklı zamanlarda yenilir, yatmak, kalkmak ve farklı zamanlarda tuvalete gitmek mümkündür. Bütün bu değişiklikler kabızlık riskini artırabilir.

9) Müshillerin aşırı kullanımı

Bazı insanlar günde en az bir kere tuvalete gitmesi gerektiğine inanır. Bu doğru değildir. Bununla birlikte, bunun olmasından emin olmak için, bazı insanlar müshil ile kendi kendini tedavi altına alır.

Müshil etkili olur; bağırsak hareketlerine yardım eder. Bununla birlikte, bunları düzenli olarak kullanmak vücudun hareketlerine alışmasını sağlar ve aynı etkiyi elde etmek için dozun kademeli olarak artması gerekir. Müshiller alışkanlık oluşturucu olabilir. Onlara bağımlı olduğumuz zaman, durdurulduğunda kabızlık riski yüksektir.

10) Gerektiğinde tuvalete gitmeme

Kişiler bir bağırsak hareketi ihtiyacını görmezden gelirse, dürtü, bireye tuvalete gitme ihtiyacını hissettirene kadar giderek uzaklaşabilir. Ne kadar gecikirse, dışkı kurur ve sert hale gelir, kabızlığa yol açar.

11) Yeterli su içmeme (dehidrasyon)

Eğer kabızlık zaten mevcutsa, daha fazla sıvı içmek, onu rahatlatmayabilir. Bununla birlikte, düzenli olarak bol su içmek kabızlık riskini azaltır. Birçok gazlı içecek ve soda dehidrasyona neden olur ve kabızlığı kötüleştirebilen kafein içerir. Alkol de vücudu kurutur ve kabızlığa çok duyarlı kişiler tarafından engellenmelidir.

12) Kolon veya rektum ile ilgili sorunlar

Tümörler pasajları sıkıştırabilir veya kısıtlayabilir ve kabızlığa neden olabilir. Ayrıca, skar dokusu (adezyonlar), divertiküloz ve kolonun veya rektumun anormal daralması (kolorektal striktür) da kabızlığa yol açabilir.

Hirschsprung hastalığı olan insanlar kabızlığa duyarlıdır (bazı bağırsaklarda bazı sinir hücrelerinin bulunmadığı doğum kusurları).

13) Bazı hastalıklar

Dışkının kolon, rektum veya anüs yoluyla yavaşlamasına neden olan hastalıklar kabızlığa neden olabilir. Bunlara aşağıdakiler dahildir:

• Nörolojik bozukluklar: MS (Multipl Skleroz), Parkinson hastalığı, inme, omurilik yaralanmaları, kronik idiyopatik bağırsak psödoobstrüksiyonu.
• Endokrin ve metabolik hastalıklar: Üremi, diyabet, hiperkalsemi, zayıf glisemik kontrol, hipotiroidizm.
• Sistemik hastalıklar: Bunlar bir dizi organ ve dokuyu etkileyen ya da vücudu bütünüyle etkileyen hastalıklardır. Lupus, skleroderma, amiloidoz içerirler.
• Kanser: Başlıca ağrı kesici ilaçlar ve kemoterapi nedeniyle kabızlık oluşabilir. Ayrıca, bir tümör sindirim sistemini tıkıyorsa veya sıkıştırırsa kabızlığa yol açabilir.

Kabızlık Tedavisi

“Kabızlık nasıl geçer?” Çoğu vakada, kabızlık herhangi bir tedavi veya sağlık riski olmadan kendiliğinden düzelir. Tekrarlanan kabızlık tedavisinde daha fazla egzersiz yapmak, daha fazla lif tüketmek ve daha fazla su içmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri önerilebilir.

“Kabızlığa ne iyi gelir?” Genellikle müshil ilaçlar çoğunlukla kabızlığı başarılı bir şekilde tedavi eder. Ancak dikkatli kullanılmalıdır ve yalnızca gerektiğinde alınmalıdır. Daha zor durumlarda, kişinin reçeteyle satılan bir ilaca ihtiyacı olabilir.

Kabızlık nedenini anlamak önemlidir. Altta yatan bir hastalık veya sağlık sorunu olabilir. Tekrarlayan kronik kabızlığı olan bazı insanlar, bağırsak hareketlerini, dışkı özelliklerini ve doktorun ve hastanın en iyi tedaviyi planlamasına yardımcı olabilecek diğer faktörleri kaydettikleri günlükleri kullanırlar.

Bazı gastroenterologlar dışkılama için yeterli zaman ayırmayan insanlar olduğunu söylüyor. Tuvalet ziyaretinizin stressiz ve kesintisiz olmasını sağlayacak kadar zaman ayırın ve bağırsak hareketi isteğini görmezden gelmeyin.

Eğer kabızlık herhangi bir tedaviye cevap vermezse, son çare olarak, kolonun bir bölümünü çıkarmak için ameliyat yapılabilir. Prosedürde, anal sfinkterin veya rektumun problem segmentleri çıkarılır.