Kronik Pankreatit Nedir? Belirtileri ve Sebepleri Nelerdir?

Kronik Pankreatit Nedir?

Pankreasın enfeksiyonuna pankreatit adı verilir. Pankreas midenin arkasında yer alan duodenum ve ince barsakların ilk kısımları ile komşu büyük bir organdır. Pankreas, pankreas kanalı adı verilen kanal vasıtasıyla sindirim enzimlerini duodenumun ilk kısmına boşaltır. Pankreas kanalının son kısmına karaciğer ve safra kesesinden safrayı getiren safra kanalının birleşmesi ile safra ve sindirim enzimleri birlikte boşalırlar. Pankreas aynı zamanda kana insulin ve glukagon adı verilen kan şeker düzeyini ayarlayan hormonlar salgılamaktadır. Böylelikle kan glikoz düzeyi korunarak vücut için gerekli enerji depolanması da sağlanmış olur.

Normalde pankreas tarafından salgılanan sindirim enzimleri duodenuma ulaşmadan aktive olmazlar. Fakat pankreasın enfeksiyonlarında sindirim enzimleri halen pankreasın içerisinde aktive olur ve pankreas bezine zarar verir. Pankreasın enfeksiyonu akut veya kronik olabilir. Kanama, enfeksiyon ve çevre doku hasarı her iki pankreas enfeksiyonunda da olabilir. Pankreatitin her iki formu erkeklerde kadınlara nazaran çok daha fazla rastlanmaktadır.

Ayrıca Bakınız: Akut Pankreatit Nedir?

Kronik Pankreatit Nedenleri

Kronik pankreatit iyileşme ve yineleyen enfeksiyonlarla karakterizedir. Zamanla pankreasta enfeksiyonlara sekonder kalıcı hasar oluşur. Kronik pankreatitte aynı akut pankreatitte olduğu gibi sindirim enzimleri pankreas içerisinde aktive olur ve pankreas ile çevre dokuda hasar gelişir. Böylelikle hastalarda aralıklı olarak gelen yemeklerle ilişkili şiddetli karın ağrı atakları gelişir. Kronik pankreatit genellikle 30 ile 40 yaş arasında saptanmaktadır.

Kronik pankreatit oluşturan nedenlerin arasında en sık uzun yıllar boyunca fazla miktarda alkol kullanımı yer almaktadır. Kronik pankreatit, pankreas kanalına zarar veren ilk akut pankreatit atağı ile başlamaktadır. Oluşan hasar zamanla ilerleyerek pankreası harap eder, sonunda pankreas tümüyle harap olur.

Kronik pankreatitin diğer nedenleri ise;

• Ailesel pankreas bozuklukları
• Kistik fibrozis (kronik pankreatiteyol açan en yaygınkalıtsalbozukluk)
• Hiperkalsemi (kan kalsiyum düzey yüksekliği)
• Bazı tedavi metotları
• Otoimmun hastalıklar
• Bilinmeyen hastalıklar

Ailesel pankreatit, 30 yaşından küçük insanlarda saptanır. Fakat hastalık uzun yıllar boyunca gizli kalabilir. Kronik pankreatit geliştikten ve pankreas tümüyle harap olduktan sonra şiddetli karın ağrı atakları ile son dönemde yağlı ishal oluşur. Erken yaşlarda ve aile üyelerinizden iki veya fazlasında birden fazla nesilde kronik pankreatit saptanıyorsa ailesel pankreatitten şüphelenilmelidir.

Kronik Pankreatit Belirtileri

Kronik panreatitli hastaların büyük çoğunluğunda temel şikâyet karın ağrısı iken bazı hastalarda karın ağrısı saptanmayabilir. Kronik pankreatitte karın ağrısı yemekle veya içmekle artan sırtta vuran zamanla kalıcı hale gelebilen ağrıdır. Bazı hastalarda pankreas artık sindirim enzimlerini de yapamayacak kadar yıkıma uğramıştır ve ağrı gittikçe artarak kötüleşir.

Kronik pankreatit ile ilişkili diğer semptomlar;

• Bulantı
• Kusma
• Kilo Kaybı
• İshal
• Yağlı Dışkı

Kronik pankreatitli kişilerde normal veya fazla yeme alışkanlıklarına rağmen hastalar da ciddi kilo kaybı mevcuttur. Kilo kaybının nedeni olarak pankreas enfeksiyonu sonrasında pankreasın sindirim enzimlerini artık salgılayamamasıdır. Sindirimdeki yetersizlik sonucunda dışkı ile fazla miktarda yağatılımı gerçekleşir ve yetersiz beslenmeye bağlıkilo kaybı gelişir.