Kronik Pankreatit Tanısı ve Tedavisi İle İlgili Bilgiler

Kronik Pankreatit Teşhisi

Kronik pankreatit benzer şikayetlere sahip olmaması nedeniyle sıklıkla akut pankreatit ile karışır. Akut pankreatit gibi kronik pankreatitte doktor detaylı fizik muayene yapmalıdır.

Ayrıca Bakınız: Akut Pankreatit Nedir?

Kan testleri doktora pankreasın halen yeterli miktarda sindirim enzimlerini yapıp yapmadığını gösterir. Kan testleri pankreastan salgılanan enzim seviyelerini ölçülmesine dayanarak doktorunuza yardımcı olabilir. Ancak kronik pankreatitli hastalarda enzim seviyeleri normal sınırlarda olabilir. Pankreatitin ilerleyen evrelerinde malabsorbsiyon ve şeker hastalığı meydana geldiğinde kan idrar, dışkı testleri yardımıyla kronik pankretit tanısı kesin olarak konulabilir.

Karın X-ray röntgen incelemesinde pankreas içerisinde kalsifikasyonlar gözlenebilir. Bunun yanında akut ve kronik pankreatitin tanısında karın ultrasonografisi, karın tomografisi ve magnetik rezonans görüntüleme tetkikleri kullanılabilir.

Ayrıca Bakınız: Kronik Pankreatit Hakkında Bilgiler

Kronik Pankreatit Tedavisi

Kronik pankreatitte ağrının giderilmesi, sıvı kaybının yerine konması ve beslenme amacıyla hastalar hastaneye yatırılarak desteklenebilir. Şayet hastada ciddi devam eden kilo kaybı mevcutsa nazogastrik takılarak kilo kaybı yerine konulmaya çalışılır. Pankreas yeterli sindirim enzimlerini salgılayamıyorsa sentetik sindirim enzimleri dışarıdan verilerek normal gıda ile beslenme yapılabilir. Dışarıdan hazır olarak verilen pankreas enzimleri her yemekten önce verilir. Diğer aşama ise gıdaların olabildiğince az oranda yağ içermesidir ve gıdalar küçük parçalar şeklinde verilebilir. Bu nokta diyetisyen beslenmenin düzenlenmesinde yardımcı olabilir. Şayet kronik pankreatit erken ve orta dönemlerde saptanırsa hastalara sigara ve alkol kullanımının kesilmesi önemle önerilir.

Cerrahi Yaklaşımlar

• Kısmı veya Bütün Pankreatektomi
• Pankreas Kanalındaki Tıkanıklığın Cerrahi Olarak Giderilmesi
• Adacık Hücre Oto Transplantasyonu

Pankreatit ataklarının tekrarlaması sonrasında pankreastaki hasar ilerler. Pankreasta fibrozis gelişir ve pankreas kanalında tıkanıklıklar meydana gelir. Kronik ağrı şiddetlenir ve medikal tedavi ile giderilemeyecek noktaya gelir. Yemeklerle artan şiddetli karın ağrısının yanı sıra sindirim enzimlerinin boşalmasındaki güçlüğe bağlı olarak hastalarda malabsorbisyon derinleşir.

Pankreasın cerrahi olarak tümümün uzaklaştırılması ağrının kaybolmasını sağlar fakat pankreasın tümümün uzaklaştırılması insulin salgılayan hücrelerinde kaybedilmesi anlamına gelmekte ve hastada ciddi diyabet gelişmektedir.

Komplikasyonlar

Aşırı miktarda alkol kullanmaya devam eden kronik pankreatitli hastalarda ani şiddetli karın ağrıları gelişebilmektedir. Akut pankreatitte olduğu gibi kronik pankreatitte safra taşlarının, psodokistlerin veya pankreas kanalındaki tıkanıklıkların giderilmesi amacıyla ERCP hem tanı ve tedavi amacıyla kullanılabilir.

Kronik pankreatitte pankreas dokusu içerisine kalsiyum tuzlarının çökmesine bağlı olarak pankreas kalsifikasyonları gelişir. Pankreas kalsifikasyonların gelişmesi artık pankreasdaki hasarın geri dönülmez noktada olduğunu gösterir. Cerrahi olarak pankreasın kalsifiye olan noktası uzaklaştırılmalıdır. Şiddetli karın ağrıları devam eden hastalarda cerrahi veya diğer prosedürler yardımıyla ağrının kaynaklandığı sinirlerin kesilmesi ile ağrı azaltılabilir.

Pankreas dokusu kronik pankreatitte tahrip olur ve insulin salgılayan beta hücreleri zarar görür ve diyabet gelişir. Ailesel diyabet öyküsü olan hastalar hastalığa daha yatkındır. Şayet şeker hastalığı gelişirse insulin ve diğer tedaviler kan şeker düzeyini normal sınırlarda tutmak amacıyla kullanılır.

Çocukluk Dönemi Kronik Pankreatiti

Çocukluk yaş grubunda kronik pankreatit oldukça nadirdir. Travma ve ailesel pankreatit en sık bilinen ilk nedendir. Kistik fibrozisli hastalarda da kronik pankreatit gelişimi açısından risk altındadır. Fakat çocukluk yaş grubunda kronik pankreatitlerin çoğunluğun nedeni halen bilinmemektedir.