Larenjit Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi

Larenjit, gırtlakta şişlik ve iltihaplanma ile karakterize bir hastalıktır. Akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) bir hastalık olabilir. Ancak çoğu durumda hastalık geçicidir ve ciddi sonuçları yoktur.

Aynı zamanda larenks olarak da adlandırılan gırtlak, ses tellerine ev sahipliği yapan boğazın alanıdır. Kıkırdağı kaplayan iki küçük kıkırdak zarı ve ses üretmek üzere titreşen kas mevcuttur. Larenks, nefes alma, yutma ve konuşma süreçlerinde kullanılır.

Larenjit Hakkında Hızlı Bilgiler:

Aşağıda larenjit ile ilgili bazı önemli noktalar kısaca listelenmiştir. Daha ayrıntılı ve destekleyici bilgi makalenin devamında yer almaktadır.

• Soğuk algınlığı gibi viral enfeksiyonlar, larenjitin en sık nedenidir.
• Kronik larenjit, genellikle irritanlara sürekli maruz kalma gibi yaşam tarzı faktörlerinden kaynaklanmaktadır.
• Larenjiti olan çocuklar “krup” adı verilen başka bir solunum yolu hastalığına yakalanabilirler.
• Daha şiddetli vakalarda laringoskopi gibi ek testler önerilebilir.
• Akut larenjit, en iyi kendine bakım önlemleri ve dinlenme ile tedavi edilir.

Larenjit Nedir?

Ses telleri normal işlevini sürdürürken, sesi oluşturan sesleri üretmek için sorunsuzca açılır ve kapanırlar. Bir kişi larenjit geçirdiğinde, ses telleri iltihaplanır ve boğazdaki hava akışını değiştirir. Hava akımındaki bu değişiklik, üretilen seslerde bozulmaya neden olur.

Larenjit hastalığı, kısık veya çakıllı bir sesle karakterizedir ve bazen düzgün ses gelemeyecek kadar kısık olabilir.

Larenjit, semptomları en fazla 2 hafta süren bir hastalıktır. Belirtiler 3 haftadan daha uzun sürerse (kronik larenjit) bu, daha ileri tarama gerektiren, daha ciddi bir altta yatan hastalık şüphesi uyandırır.

Kronik larenjitte, ses telleri gerginleşebilir ve polip veya nodül gibi büyüme gelişebilir.

Larenjit Sebepleri Nelerdir?

“Larenjit neden olur?” Larenjitin akut ve kronik formları tipik olarak farklı faktörlerden kaynaklanan bir dizi sonucu larenjite neden olabilir.

Akut Larenjit

Larenjitin en sık görülen nedeni, sıklıkla soğuk algınlığı veya grip’e neden olanlara benzer viral bir enfeksiyondur. Sesi aşırı kullanmak; örneğin bir olayda tezahürat, aynı zamanda gırtlak iltihabına neden olabilir.

Çok nadir durumlarda, akut larenjit, bakteri enfeksiyonu olan difteri nedeniyle oluşabilir.

Ayrıca Bakınız: Difteri Belirtileri Nelerdir?

Kronik Larenjit

Kronik larenjit tipik olarak, aşağıdaki sebepler sonucu gırtlakta tahrişten kaynaklanır:

• Asit reflüsü veya gastroözofageal hastalık (GÖRH), mide asidinin ve içeriğinin boğaza geri gelmesine neden olur.
• Bakteriyel, fungal veya paraziter enfeksiyon
• Kronik sinüzit
• Aşırı öksürük
• Alerjenler veya toksik dumanlar gibi solunan tahriş edicilere maruz kalma
• Yüksek alkol tüketimi
• Sesin aşırı kullanımı (örneğin şarkıcılarda)
• Sigara içmek
• İnhaled steroid ilaçların kullanımı (örneğin, astım inhalatörleri)

Kronik Ses Kısıklığı

Tüm ses kısıklığı vakaları bir enfeksiyon veya larenjit sonucu ortaya çıkmaz. Kronik ses kısıklığı, nedeni şiddetiyle değişen, larenjitle ilişkili olmayabilir. Ses kısıklığının bazı nedenleri şunlardır:

1. Kanser
2. Ses tellerinde yaşla ilgili değişiklikler
3. Başka bir hastalık sonucu olarak ses tellerinin paralizi (felç)

Larenjit Belirtileri Nelerdir?

Larenjit, yetişkinlerde aşağıda yer alan geniş bir yelpazedeki semptomlar ile ilişkili olabilir:

• Soğuk algınlığı veya üst solunum yolu enfeksiyonu
• Kuru öksürük (aynı zamanda bulaşıcı olmayan larenjitte kanlı tükürük)
• Zor ya da ağrılı yutma
• Boğazda dolgunluk hissi, gıdıklanma
• Ateşlenme
• Burun akması
• Nefes darlığı
• Boğaz ağrısı veya boğaz kuruluğu
• Boyunda lenf nodlarının şişmesi
• Ses zayıflığı veya ses kaybı

Çocuklarda Larenjit Belirtileri

Çocuklarda larenjit semptomları, yetişkinlerde görülen semptomlardan biraz farklılık gösterebilir. Rahatsızlık çoğunlukla boğuk sesli öksürük ve ateş ile karakterizedir ve ayrıca krup olarak ortaya çıkabilir. Krup, çocuklar arasında yaygın olan bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Krup genellikle tedavi edilmesi basit bir hastalık olmasına rağmen, şiddetli vakalar tıbbi yardıma ihtiyaç duyar.

Ayrıca Bakınız: Krup Nedir?

Aşağıdaki semptomlardan herhangi biriyle karşılaşan çocuklar için tıbbi müdahale önerilir:

• Solunum zorluğu
• Yutma güçlüğü
• 4 santigrat derece ateş
• Ağız sulanmasının artması

Bu semptomlar ayrıca epiglotit denilen başka bir hastalığı da gösterebilir. Epiglotun iltihaplanması (trakeayı veya nefes borusunu çevreleyen doku) içeren bir rahatsızlıktır. Hem yetişkinler, hem de çocuklarda epiglotit gelişebilir ve rahatsızlık bazı durumlarda hayati tehlike oluşturabilir.

Larenjit Teşhisi ve Tanı Kriterleri

Larenjit hastalığı tipik olarak hastanın kulak, burun, boğazını ve sesini değerlendiren fiziksel bir muayene ile teşhis edilir. Çoğu teşhis için ilave bir test gerekmez.

Hastalığın en yaygın semptomu ses kısıklığıdır. Bu nedenle, hekimler hastanın sesini dinlemeye özen gösterecektir. Ayrıca, yaşam tarzı, havadaki irritanlara olası maruz kalma ve diğer ilgili hastalıklarla ilgili soru sorabilirler.

Eğer hastada kronik ses kısıklığı varsa, doktor ses tellerini tam olarak incelemek için ek test önerisinde bulunabilir. Bir larengoskop, ses tellerinin kullanımını gözlemlemek ve ses telleri üzerindeki herhangi bir polip veya nodül varlığını saptamak için kullanılabilir. Şüpheli bir doku alanı daha ileri değerlendirme gerektiriyorsa, biyopsi yapılabilir.

2 haftadan daha uzun süreli larenjit semptomları olan herkes doktoruna danışmalıdır.

Larenjit Tedavisi

“Larenjit nasıl geçer?” Akut larenjit vakaları çoğu zaman dinlenme, ev ilaçları ve semptomları giderebilecek kendi kendine bakım önlemleri ile tedavi edilir. Bu durumda, istirahat, konuşma, şarkı söyleme veya gırtlağı kullanarak başka sesler çıkarma gibi gırtlak kullanımı sınırlandırılır. Fısıltıdan da kaçınılmalıdır. Çünkü bu ses tellerinin gerginleşmesini ve iyileşmelerinin engellenmesine neden olur.

“Evde uygulayabileceğiniz diğer basit öneriler şöyledir:

1. Dekonjestanlardan kaçının. Bunlar boğazı kurutur.
2. Bulunduğunuz ortamdaki havanın kuru olmamasına nemli olmasına dikkat edin.
3. Sigara içmekten kaçının ve ikinci el dumanı veya diğer tahriş edici maddeleri kullanmayın.
4. Bol su için.

Bakteriyel enfeksiyonun neden olduğu larenjit vakalarında antibiyotikler reçete edilebilirler.

Kronik larenjit daha kapsamlı tedavi gerektirebilir ve bu iltihaplanma nedeni ile belirlenir. Eğer larenjit başka bir hastalıktan, örneğin GÖRH veya sinüzitten kaynaklanıyorsa; ilişkili hastalığın tedavisi, larenjitte düzelme sağlayabilir.

Bazı durumlarda yaşam tarzı değişiklikleri gerekebilir. Örneğin, şarkı söylemek, larenjitin nedeni olarak kabul edilirse, hastanın şarkı söyleme biçimini değiştirmesi gerekebilir. Bu gibi durumlarda konuşma eğitimi önerilebilir. Kimyasal dumanlar gibi solunan tahriş edicileri önlemek için sigarayı bırakmak ve alkol tüketiminden kaçınmak da yardımcı olabilir.

Larenjit Nasıl Önlenir?

Ses tellerinde polip veya nodül büyümesi sonucu hasar olması durumunda ameliyat gerekebilir. Vokal kordların kuruluğunu ve tahrişini önlemek ve larenjit riskini en aza indirmek için birkaç önlem alınabilir. Bu tedbirler şunları içerir:

• Boğazı temizlemekten kaçının.
• İyi hijyen uygulamaları ve bulaşıcı enfeksiyon olan insanlarla temastan kaçınma gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarını önlemeye yönelik adımları atın.
• Sigarayı bırakın ve mümkün olduğunca ikinci el sigara dumanından kaçının.
• Bol sıvı alın.
• Alkol ve kafein alımını sınırlayın. Bunlar dehidrasyon riskini artırabilir.