Menopoz Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi

Menopoz, bir kadının hayatında menstruasyon (adet kanaması) durduğu zamanı işaret eder ve artık hamile kalınamaz. Menopoz, yaşamın normal bir parçasıdır; bir hastalık değildir.

Bir kadın menstrual dönemlerinin sonunda olmasına rağmen, semptomlar yıllar önce başlayabilir. Ayrıca, bazı kadınlarda aylarca veya yıllar sonra belirtiler gösterebilir. Menopoz için ortalama yaş 51’dir.

Perimenopoz, bir kadının östrojen seviyeleri düşmeye başladığında, menopozdan önceki 3-5 yıllık dönemdir.

Menopoz Hakkında Hızlı Bilgiler:

Menopoz ile ilgili bazı önemli noktalar aşağıda kısaca listelenmiştir. Daha ayrıntılı ve destekleyici bilgi makalenin devamında yer almaktadır.

• Menopoz, bir kadının doğurganlığının sona erdiği anlamına gelir.
• Menopoz belirtileri arasında gece terlemesi, sıcaklık basması, duygudurum dalgalanmaları ve bilişsel değişiklikler sayılabilir.
• Belirtilere yardımcı olabilecek bir dizi tıbbi tedavi ve ev ilaçları vardır.

Menopoz Belirtileri Nelerdir?

Uzmanlar teknik olarak, bir kadının 1 sene adet kanaması olmadığında menopozun teyit edildiğini söylüyor. Bununla birlikte, menopoz semptomları ve bulguları, genellikle, 1 yıllık dönemin bitiminden önce iyi görünür. Bunlar aşağıdakileri içerebilir:

1. Düzensiz regl periyotları

Bu genellikle ilk semptomdur. Bazı kadınlar her 2-3 haftada bir adet görürken, bazıları aylarca görmeyebilir.

2. Düşük doğurganlık

Bir kadının hayatının perimenopozal aşamasında, östrojen seviyeleri önemli ölçüde düşer ve hamilelik şansı da azalır.

3. Vajinal kuruluk

Buna kaşıntı veya rahatsızlık eşlik edebilir. Perimenopoz sırasında görülme eğilimi gösterir. Bazı kadınlar disparoni (ilişki sırasında ağrı) yaşayabilir. “Vajinal atrofi” terimi, östrojen eksikliğinden kaynaklanan dokuların inceltilmesi ve büzülmesinin yanı sıra; yağlamanın azalması sonucu vajinanın iltihaplanmasını ifade eder.

Ayrıca Bakınız: Atrofik Vajinit Hakkında Bilgiler

4. Sıcak basması

Üst vücutta ani bir ısı, sıcaklık hissidir. Yüz, boyun veya göğüste başlayabilir; daha sonra yukarı veya aşağı yayılır (nereye başladığına bağlı olarak). Cilt kızarır ve lekeli hale gelebilir ve genellikle terlemeye başlanır. Kalp hızı aniden artabilir (taşikardi), normalden daha düzensiz veya daha güçlü hale gelebilir (çarpıntı). Sıcak basması genellikle bir kadının son adet döneminden sonraki ilk yıl boyunca gerçekleşir.

5. Gece terlemeleri

Sıcak basması yattıktan sonra oluyorsa, “gece terlemesi” olarak adlandırılırlar. Çoğu kadın, sıcak basmalarının birkaç dakikadan fazla sürmediğini söyler.

6. Uyku bölünmesi

Uyku sorunlarına genellikle gece terlemeleri neden olur; ancak her zaman bu neden değildir. Uyku bölünmelerine, uykusuzluk (insomnia) veya anksiyete neden olabilir. Kadınlarda menopoz ilerledikçe uykuya dalmak ve uykuda kalma güçlüğü artar.

7. Üriner problemler

Kadınlar sistit gibi idrar yolu enfeksiyonlarına daha yatkın olma eğilimindedir. Üriner sıklık da artabilir.

8. Rahatsızlık

Rahatsizlık genellikle uyku bozukluğuyla birlikte ortaya çıkar. Uzmanlar, ruhsal değişikliklerin çoğunun kötü uykuyla tetiklendiğini söylüyor.

9. Odaklanma ve öğrenme sorunları

Bazı kadınlar kısa süreli hafıza sorunları yaşayabilir, bunun yanında uzun süre bir şeyler üzerinde yoğunlaşmak zorlaşır.

Menopozun diğer belirtileri şunları içerebilir:

• Karında daha fazla yağ birikimi
• Saç dökülmesi, saç tellerinin incelmesi
• Göğüs boyutunun azalması

Tedavi edilmediği takdirde, yukarıda açıklanan belirtilerin tümü genellikle 2-5 yıllık bir süre zarfında giderek kaybolacaktır. Bununla birlikte, semptomlar çok daha uzun süre devam edebilir. Bazı durumlarda, vajinal kuruluk, kaşıntı ve rahatsızlık kronikleşebilir ve tedavi edilmediği takdirde daha da kötüleşir.

Menopoz Sebepleri Nelerdir?

Östrojen hormonu menstruasyonu düzenlerken, progesteron hormonu gebelik için vücudun hazırlanmasına daha çok katılır.

Yumurtalıklar bu iki hormondan daha az miktarda üretmeye başladığında perimenopoz başlayacaktır. Aslında, bir kadının 30’larının sonlarında yumurtalıklar daha az progesteron ve östrojen üretmeye başlar. Bir kadının doğurganlığı, menopoz veya perimenopozal belirtileri fark etmeden önce çoktan düşmeye başlar.

Zaman geçtikçe ve yumurtalıklar daha az östrojen ve progesteron üretirken, yumurtalıklar sonunda tamamen kapanır ve artık regl kanamaları sona erer. Kadınların büyük çoğunluğu menstrüel aktivitede kademeli bir değişikliğe maruz kalırken, bazıları aniden durana kadar normal şekilde ilerlemektedir.

Bazı kadınlar erken menopoz yaşayabilir. Yumurtalıkları, beklenenden daha erken başarısız olur (45 yaşından önce). Nadiren de olsa, herhangi bir yaşta yumurtalık başarısızlığı oluşabilir. Erken menopoz, aşağıdakileri içeren bir dizi faktörden kaynaklanabilir:

• Enzim eksiklikleri
• Down sendromu
• Turner sendromu
• Addison hastalığı
• Hipotiroidizm
• Yumurtalıkların çıkarılması (bilateral oofrektomi ameliyatı)
• Pelvik bölgeye radyoterapi
• Kemoterapi
• Histerektomi ameliyatı (uterus (rahim) cerrahi olarak çıkarılır)

Menopoz Teşhisi

Bir kadının yaşı, adet dönemleri hakkında bilgi ve şikayetçi olunan semptomlar hakkında alınan bilgiler ışığında menopoz veya perimenopoz teşhis edilir.

FSH düzeylerini (follikül uyarıcı hormon) ölçebilen bir kan testinin yanı sıra, menopoz veya perimenopozu teşhis etmek için kesin bir test yoktur. Bir kadın menopozdan geçtiğinde FSH kan seviyeleri yükselir. Bununla birlikte, FSH düzeyleri menopoz ve perimenopoz sırasında çok dalgalanma eğilimi gösterdiği için, test tanı için yararlı değildir.

Belirli hastalıklar altında, doktor, östradiol seviyesini belirlemek için kan testi isteyebilir (östrojen). Hipotiroidizm (etkin olmayan tiroid) menopoz benzeri semptomlara neden olabilir, kadınların tiroid uyarıcı hormonu düzeyini belirlemek için bir kan testi önerilebilir.

Ayrıca Bakınız: Hipotiroidizm Hakkında Bilgiler

Menopoz veya Perimenopoz Tedavisi

Çoğu kadın, menopoz sırasında tıbbi tavsiye almaz ve birçok kadın hiçbir tedaviye ihtiyaç duymaz. Bununla birlikte, semptomlar kadının günlük yaşamını önemli ölçüde etkiliyorsa bir doktora görünmelidir.

Tedavinin türü semptomlara, tıbbi öyküye ve tercihlere bağlıdır. Mevcut tedaviler şunları içerir:

1. HRT (Hormon Replasman Tedavisi):

HT (hormon tedavisi) olarak da bilinen HRT, menopoz sırasında ortaya çıkan semptomların çoğunda çok etkilidir. HRT, kadının östrojen seviyelerini karşılar. Bununla birlikte, pek çok tedavide olduğu gibi HRT’nin de riskleri ve faydaları vardır:

Hormon tedavisinin faydaları nelerdir?

• Birçok rahatsız edici menopoz semptomunu etkili bir şekilde tedavi eder.
• Osteoporozu önlemeye yardımcı olur.
• Kolorektal kanser riskini düşürür.

Hormon Tedavisinin Riskleri ve Zararları Nelerdir?

• Göğüs kanseri riskini artırır.
• Yumurtalık kanseri riskini artırır.
• Rahim kanseri riskini artırır.
• Koroner kalp hastalık riskini artırır.
• Felç riskini artırır.
• HRT, 65 yaş üstü kadınlar arasında düşünme ve hafıza için önemli alanlarda beyin dokusunun kaybolmasını biraz hızlandırır.

2. Düşük Doz Antidepresanlar:

SSRI’lar (seçici serotonin geri alım inhibitörleri) menopozal sıcak basmaları azalttığı gösterilmiştir. Doktor tarafından bu ilaçlar reçete edilebilir.

3. Omega-3:

Araştırmacılar, Omega-3’ün menopoz ve perimenopozal dönemde kadınların sıklıkla maruz kaldığı psikolojik sıkıntıyı ve depresif belirtileri hafifletebileceğini buldu.

4. Osteoporoz Tedavileri

Osteoporoz hakkındaki makalemizi okuyabilirsiniz.

Ayrıca Bakınız: Osteoporoz Nedir?

5. Vajinal Östrojen

Vajinal östrojen, bir tablet veya krem olarak kullanılarak lokal olarak uygulanabilir. Bu ilaç, vajinal kuruluk, cinsel ilişkide rahatsızlık ve bazı üriner problemleri etkili biçimde tedavi eder.

6. Egzersiz

Menopoz dönemindeki egzersiz yapmak, kilo alımının önlenmesi, kanser riskinin azaltılması, kemiklerin güçlendirilmesi ve genel ruh sağlığının yükselmesi de dahil olmak üzere bir dizi fayda sağlayabilir.

Menopoz Komplikasyonları

Menopozdan sonra, aşağıdaki kronik (uzun vadeli) komplikasyonların ortaya çıkması sık görülür:

• Kalp-damar hastalığı: Östrojen düzeylerinde düşüş, artmış kardiyovasküler hastalık riski ile ilişkilendirilmiştir.
• Osteoporoz: Bir kadın menopozdan sonraki ilk birkaç yıl boyunca kemik yoğunluğunu hızla kaybedebilir. Bir kişinin kemik yoğunluğu ne kadar düşükse, osteoporoz gelişme riski o kadar yüksektir.
• İdrar tutamama (üriner inkontinans): Menopoz, vajina ve üretranın dokularının elastikiyetini kaybetmesine neden olur. Bu sık idrara çıkma, idrar kaçırma ile sonuçlanır. Stres inkontinens de bir sorun haline gelebilir. Öksürme, hapşırma, gülme veya bir şeyi kaldırdıktan sonra istemeden idrar kaçırma
• Düşük libido: Uyku sorunları, depresyon belirtileri ve gece terlemeleri ile bağlantılı olabilir.
• Aşırı kilo, obezite: Menopozal geçiş sırasında, kadınlar kilo almaya yatkın olabilirler.
• Meme kanseri: Kadınlarda menopozdan sonra meme kanseri riski daha yüksektir. Menopoz sonrası düzenli egzersiz meme kanseri riskini önemli ölçüde azaltır.