Siroz Nasıl Oluşur? Nedenleri ve Komplikasyonlar
Siroz Sebepleri
Siroz, birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Çok çeşitli hastalıklar ve rahatsızlıklar karaciğere hasar verebilir ve siroza sebep olabilir. Siroz hastalığının en yaygın görülen nedenleri şunlardır:
- Uzun süreli (kronik) alkol kullanımı
- Kronik viral hepatit (Hepatit B ve hepatit C)
- Karaciğerde yağ birikmesi (Non alkolik yağlı karaciğer hastalığı, NAFLD)
Siroz hastalığının diğer olası sebepleri ise şunlardır:
- Vücutta demir birikimi (hemokromatozis)
- Kistik fibrozis
- Karaciğerde bakır birikmesi (Wilson hastalığı)
- Safra kanallarında gelişim bozukluğu (bilier atrezi)
- Şeker metabolizmasında kalıtsal bozukluklar (galaktozemi ya da glikojen depo hastalığı)
- Genetik sindirim bozukluğu (Alagille sendromu)
- Vücudunun bağışıklık sisteminin neden olduğu karaciğer hastalığı (otoimmün hepatit)
- Safra kanallarının tahribi (primer biliyer siroz)
- Safra kanallarının sertleşmesi ve skar dokusu (primer sklerozan kolanjit)
- Şistozomiyaz gibi enfeksiyon
- Metotreksat gibi ilaçlar
Komplikasyonlar
Siroz komplikasyonları aşağıda listelenmiştir.
Kan akışı ile ilgili komplikasyonlar:
Portal hipertansiyon: Karaciğeri besleyen damarda yüksek kan basıncıdır. Siroz karaciğer yoluyla normal kan akışını yavaşlatır. Bu nedenle, bağırsak ve dalaktan karaciğere kan getiren damardaki basınç artar.
Bacaklarda ve karında şişlik: Portal hipertansiyon, bacaklarda (ödem) ve karında (asit) sıvı birikmesine sebep olabilir. Ödem ve asit, karaciğerin albümin gibi belirli kan proteinlerinden yeterince yararlanamamasından da kaynaklanabilir.
Splenomegali (dalak büyümesi): Portal hipertansiyon, aynı zamanda dalakta değişikliklere neden olabilir. Kanda beyaz kan hücreleri ve trombositlerin azalması, portal hipertansiyon ile birlikte görülen bir siroz belirtisi olabilir.
Kanama: Portal hipertansiyon; kanın küçük damarlara yönlendirilmesine, boyutlarının artmasına ve varis haline gelmesine neden olabilir. Ekstra yük tarafından sıkıştırılan bu küçük damarlar patlayabilir ve ciddi kanamalara sebep olabilir. Yaşamı tehdit eden kanamalar, en sık alt yemek borusundaki damarlar (özofagus varisleri) veya midedeki damarlarda (gastrik varisler) rüptür, yırtılma olduğunda ortaya çıkar. Eğer karaciğer yeteri kadar pıhtılaşma faktörü sağlayamazsa, bu da devam eden kanamaya katkıda bulunabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar kanamanın sık görülen tetikleyicileridir.
Diğer siroz komplikasyonları şunları içerir:
Enfeksiyonlar: Siroz tanısı konulan kişilerde, vücut enfeksiyonlarla mücadele etmekte güçlük çekebilir. Asit, ciddi bir enfeksiyon olan spontan bakteriyel peritonit (SBP) hastalığına yol açabilir.
Yetersiz beslenme: Siroz, vücudunuzun gıdaları işlemesini daha zor hale getirebilir. Bu da halsizlik ve kilo kaybına sebep olabilir.
Hepatik ensefalopati: Beyinde toksin birikmesidir. Sirozla hasar gören karaciğer, sağlıklı bir karaciğer gibi toksinleri kandan temizleyemez. Bu toksinler daha sonra beyinde birikebilir. Bilinç bulanıklığı ve konsantrasyon zorluğuna neden olabilir. Hepatik ensefalopati belirtileri; yorgunluk, hafif kognitif bozukluktan tepkisizliğe veya komaya kadar değişebilir.
Sarılık: Sarılık hastalığı, karaciğer kandan yeterli miktarda bilirubin uzaklaştıramadığında ortaya çıkar. Sarılık, cildin ve göz akının sararmasına, ayrıca idrar koyulaşmasına neden olur.
Kemik hastalığı: Siroz hastası olan bazı insanlar, kemik direncini kaybederler ve kırık riski büyük oranda artar.
Karaciğer kanseri riskinin artması: Karaciğer içinde başlayan karaciğer kanseri olan insanların büyük bir kısmı siroz hastalığına sahiptir.
Akut ve kronik karaciğer yetmezliği: Bazı insanlarda çoklu organ yetmezliği ile sonuçlanır. Araştırmacılar, bunun bazı siroz hastalarında farklı bir komplikasyon olduğuna inanmaktalar. Ancak, sebepleri henüz net olarak anlaşılmış değildir.