Testis Kanseri: Belirtileri, Nedenleri, Tanı ve Tedavisi

Testis kanseri için en yaygın erken belirti, bir testis içinde gelişen ağrısız bir yumrudur. Testiküler kanserlerin tedavisi, etkilenen testisin çıkarılması için ameliyat gerektirir. Teşhis edildiğinde, kanserin tipine ve evresine bağlı olarak, kemoterapi veya radyoterapi de önerilebilir. Testis kanseri yayılmış olsa bile (metastaz), tedavi çoğunlukla iyi sonuç verir. Genellikle testis kanseri olan 10 erkekten 9’u tedavi edilir.

Testis Nedir?

Testisler, sperm üreten erkek cinsel organlarıdır. Bir testisin diğerinden biraz daha büyük olması ve diğerinin biraz daha aşağıda olması normaldir. Her testisin üstünde ve arkasında epididim spermleri depolar.

Testis Kanseri Nedir?

Testis kanseri, bir testisteki hücrelerde meydana gelen değişiklikler sonucu olan kanser türüdür. Tüm vakaların yaklaşık yarısı, 35 yaş altı erkeklerde görülür. Ancak, testis kanseri ergenlik öncesi nadiren görülmektedir. 15-44 yaşlarındaki erkeklerde en sık görülen kanserdir.

Neredeyse tüm testis kanseri türleri, “germ hücreli kanserler” olarak sınıflandırılır. Çünkü kanserli hücreler (malign) sperm yapma ile ilişkili hücrelerdir. Germ hücreli testis kanseri, kansere neden olan hücre tipine bağlı olarak iki ana tipe ayrılır:

1. Seminomalar: Vakaların yaklaşık yarısında ortaya çıkar. Bunlar en çok 25 ila 55 yaş arasındaki erkeklerde görülür.
2. Non-Seminomalar: Bazen non-seminomatöz germ hücreli tümörler olarak adlandırılır. Genellikle 15 ila 35 yaş arasındaki erkekleri etkilemektedir.

Non-germ hücreli testis kanserleri nadirdir.

Testis Kanseri Nedenleri Nelerdir?

Bir kanserli (malign) tümör bir anormal hücreden başlar. Bir hücrenin kanserli olmasının kesin nedeni bilinmemektedir. Testis dokusundaki hücrelerde meydana gelen değişiklikler, kontrol dışı büyümelerine ve çoğalmalarına yol açarak, birikmeleri sonucu tümör denilen bir kitle oluştururlar.

Birçok durumda, testis kanseri belirgin bir nedenden ötürü gelişmemiştir. Bununla birlikte, bazı risk faktörleri, testis kanserine yakalanma olasılığını arttırır. Bunlar arasında şunlar bulunur:

• Coğrafya: Testis kanseri tanısının en yüksek oranı, Kuzey Avrupa’dır. Dolayısıyla, bazı genetik veya çevresel faktörler dahil olabilir. ‘Genetik’, hastalığın genler adı verilen hücrelerdeki özel kodlar yoluyla ailelere geçtiği anlamına gelir.
• Aile öyküsü: Erkek kardeş ya da çocuk gibi birinci derece akrabalarda bu kanser teşhisi varsa, risk daha fazladır.
• İnmemiş testis: Testis karında gelişir ve doğumdan önce genellikle skrotuma iner. Bazı bebekler, skrotumdan inmemiş testislerden biri veya her ikisiyle birlikte doğar. Bu durum, küçük bir cerrahi operasyon ile düzeltilebilir. İnmemiş testisleri cerrahi olarak düzeltilmeyen erkeklerde büyük bir risk vardır. İnmemiş testisleri bebekken düzeltilen erkeklerde hala bazı risk vardır.
• Kısırlık (infertilite): Anormal sperm sayısına sahip kısır erkeklerde risk az oranda artar.
• Klinefelter sendromu: Testis kanseri risk faktörlerinden biridir.
• HIV veya AIDS: HIV ya da AIDS’li erkeklerde riski artar.

Vazektomi, testis kanseri riskini arttırmaz.

Testis Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Çoğu vakada, fark edilen ilk belirti bir testis üzerinde gelişen bir yumru, kitledir. Testisteki kitle, sıklıkla ağrısızdır. Ancak bazı erkeklerde etkilenen testisteki ağrı rahatsızlık verir.

Not: Skrotumdaki şişme ve yumrular kansere bağlı değildir. Başka sebeplere bağlı oluşurlar. Bununla birlikte, testislerden birinde şişlik veya yumru fark edilirse, doktor randevusu alınmalıdır.

Bazen testislerden birinde genel şişlik vardır. Eğer kanser tedavi edilmezse ve vücudun diğer bölgelerine yayılırsa, başka belirtiler de ortaya çıkabilir. Bunlar sırt ağrısı veya nefes darlığı olabilir.

Testis Kanseri Teşhisi ve Evrelemesi

Testis kanseri tanısı ve evrelemesi için başvurulan prosedürler aşağıda açıklamaları ile birlikte yer almaktadır.

Tanıyı doğrulamak için yapılan testler:

Fizik muayene ile testis kontrolü yapılır. Herhangi bir yumru ya da kanser şüphesi varsa, başka testler istenir.

• Ultrason taraması: Bu ağrısız tarama testi ile herhangi bir anormallik veya şüpheli bulgu olup olmadığına bakılır. Eğer sert bir kitle tespit edilirse, büyük olasılıkla tümör olabilir. Eğer testislerde sıvı dolu bir yumru saptanırsa, kanserli olmayan (benign) kist olma ihtimali vardır.
• Kan testleri: Testis kanseri genellikle alınan kan örneğinde tespit edilebilen kimyasal maddeler üretir. Bu kimyasallardan bir veya daha fazlasının varlığı, testis kanserini teyit etmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte, yükseltilmiş düzeyler mutlaka testis kanseri olduğu anlamına gelmez. Ayrıca, kandaki belirteç kimyasalları algılanamadan testiküler kanser hala olabilir. Yani, olumsuz bir sonuç kanser riskini elemez.

Muayene ve yukarıdaki testlere dayanarak, testislerde kanser olup olmadığına veya şişmeye neden olan başka bir sağlık sorunu saptanabilir. Eğer kanser teşhis edilirse, muhtemelen etkilenen testisin çıkarılması için testis kanseri ameliyatı bir tedavi seçeneği olur. Ameliyat ile alınan testis tümörü kanseri teyit etmek için mikroskop altında incelenir.

Not: Eğer testis kanseri ameliyatı ile bir testis alınırsa, cinsel yaşam üzerinde olumsuz etkisi olmayabilir. Ereksiyon ameliyat sonrasında da normalse, diğer testislerden sperm ve hormon üretilmeye devam ediyorsa, çocuk sahibi olunabilir, doğurganlığı etkilememiştir. Bununla birlikte, kemoterapi veya radyoterapi tedavileri alınırsa, doğurganlığı etkileyebilir ve kısırlık sorununa yol açabilir. Ancak, birçok erkekte kemoterapi veya radyoterapi tedavisini aldıktan sonra doğurganlıkları bir yılda normale döner.

Testis Kanseri Evrelemesi:

Testis kanseri tanısı konulduktan sonra, kanserin yayılıp büyümediğini değerlendirmek için başka testlerin yapılması tavsiye edilir. Bu değerlendirmeye kanser evrelemesi denir ve aşağıdaki faktörlerin bulunması amaçlanır:

• Kanser yakındaki lenf nodlarına ve karındaki lenf nodlarına yayılıp yayılmadığı
• Kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığı (metastaz)

Kanserin evresini belirlemek, en iyi tedavi seçenekleri hakkında karar verilmesine yardımcı olur. Prognoz hakkında da bilgi sağlanmış olunur.

Kanser evrelemesi için tavsiye edilen testler; BT taraması, MR taraması, göğüs röntgen filmi veya diğer testleri içerir.

Bir diğer kullanışlı test, yukarıda tarif edilen marker kan testidir. Kanserli testisi çıkarmak için ameliyattan önce test pozitifse, test ameliyattan sonra tekrar edilebilir. Test negatif çıkarsa, kanser muhtemelen testis ile sınırlanmış demektir. Test pozitif kalırsa, bazı kanser hücrelerinin vücudun başka bir kısmına yayılmış olduğu anlamına gelir. Genel olarak test edilen tümör belirteçleri, alfa-fetoprotein (AFP), beta insan koryonik gonadotropin (beta-hCG), laktik dehidrogenaz (LDH) ve plasental alkalin fosfataz (ALP)‘dir.

Testis Kanseri Tedavisi

Testis kanseri tedavi seçenekleri olarak; ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi tedavileri kullanılabilir. Her olgu için tavsiye edilen tedavi; kanserin evresi, kanser türü (seminom veya non-seminom) ve genel sağlık gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.

a) Ameliyat

Genellikle etkilenen testisin çıkarılması cerrahisi önerilir. Kanser erken evredeyse ve yayılmamışsa, ameliyat tek başına iyileştirici olabilir. Kanser yayılmışsa; radyoterapi veya kemoterapi sonrası bazı erkekler için göbek veya göğüs lenf nodlarında bulunan kanser hücrelerini yok etmek amacıyla daha ileri ameliyatlara ihtiyaç duyulabilir.

b) Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldüren veya çoğalmasını durduran anti-kanser ilaçları kullanımıdır. Tümör tespit edilen testisin çıkarılmasına ek olarak kemoterapi uygulamasının gerekip gerekli olup olmadığını da bildirilir. Testis kanseri için kemoterapiye gerek duyulup duyulmadığı ve kemoterapi türü, kanserin türü ve evresine bağlıdır.

c) Radyoterapi

Radyoterapi; kanser hücrelerini öldürür veya kanser hücrelerinin çoğalmasını engeller. Yine, etkilenen testisin çıkarılmasına ek olarak radyoterapiye ihtiyaç olup olmadığına karar verilir.

Ameliyatın yanı sıra, kemoterapi veya radyoterapi kullanıldığında, bu tedavilere adjuvan kemoterapi veya adjuvan radyoterapi olarak adlandırılır.

Kanserin nüksedip, tekrarlayıp tekrarlamadığını kontrol etmek amacıyla başarılı olan testis kanseri tedavisinden sonra birkaç yıl düzenli kontroller olur. Bu kontroller, marker kimyasallarını kontrol eden düzenli kan testlerini içerebilir. Kanserin herhangi bir şekilde geri gelmediğini kontrol etmek için düzenli göğüs röntgenleri veya başka taramalar veya testler de yapılabilir.

Bilimsel çalışmalar, testis kanseri başarıyla tedavi edilen erkeklerin kardiyovasküler hastalık riski taşıdığını gösteriyor. Bu nedenle sigara içmemek ve kardiyovasküler hastalıkları önlemenin diğer yolları hakkında bilgi sahibi olmak özellikle önemlidir.

Ayrıca Bakınız: Penis Kanseri: Belirtileri, Nedenleri, Tanı ve Tedavisi